Projekt inteligentnego domu to pierwszy krok do tego, by cieszyć się z instalacji smart home. Systemy tego typu mogą być bardzo złożone. Im bardziej rozbudowana instalacja, tym większe znaczenie dobrego planowania. Jeśli zależy nam na komforcie użytkowania i funkcjonalności systemu, sprawne rozprowadzenie okablowania, właściwe umiejscowienie poszczególnych elementów inteligentnego domu oraz ich dobre podłączenie, to kluczowa sprawa. Układ instalacji powinien być przemyślany i profesjonalnie przygotowany. Jak zrobić to dobrze? Kiedy postawić na rozwiązania smart home? Jak podejść do projektowania inteligentnego domu? Jaki system wybrać?

Z tego tekstu dowiesz się:

  • jakie znaczenie ma decyzja o założeniu instalacji smart home i kiedy się na to zdecydować?
  • jakie znaczenie ma wybór systemu inteligentnego domu dla projektu instalacji?
  • co należy wziąć pod uwagę w kontekście montażu instalacji smart home?
  • z jakimi kosztami instalacji smart home należy się liczyć?

Instalacje smart home to dla ciebie nowość? Sprawdź nasz tekst o tym, co warto wiedzieć o systemach inteligentnego domu. Możesz też poczytać o tym, co to jest smart home.

Kiedy zdecydować się na rozwiązania smart home?

Pytanie, czy warto decydować się na systemy smart home, jest kluczowe, jeśli chodzi o projekt instalacji inteligentnego domu. Przemyślenie tego tematu pozwala stworzyć funkcjonalny system smart home, który odpowiada na rzeczywiste potrzeby użytkowników nieruchomości.

Warto przy tym zauważyć, że nowoczesne budownictwo coraz częściej uwzględnia możliwość montażu instalacji inteligentnego domu nawet wtedy, gdy inwestor nie decyduje się na ich wdrożenie. Jeśli właściciel lokalu w przyszłości zmieni zdanie lub mieszkanie zmieni właściciela, ułatwia to późniejsze prace remontowe i instalacyjne.

Rodzaj i funkcje montowanych systemów smart home zależą przede wszystkim od potrzeb mieszkańców. Najbardziej popularne instalacje inteligentnego domu to te, które pozwalają na sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem i klimatyzacją. Chętnie instalowane są systemy alarmowe oraz systemy monitoringu. Rosnącym zainteresowaniem cieszą się smart instalacje multimedialne, a także instalacje smart home do ogrodu.

Na systemy inteligentnego domu można się zdecydować z różnych powodów. Jako najważniejsze czynniki, mające wpływ na decyzję o instalacji urządzeń smart home, należy wymienić:

  • komfort – systemy inteligentnego domu to udogodnienia w użytkowaniu mieszkania. Ich istotne cechy to prostota i bezobsługowość. Dzięki urządzeniom smart home życie staje się przyjemniejsze i bardziej wygodne;
  • energooszczędność – kwestie finansowe są niezwykle istotne dla wielu inwestorów, a inteligentne urządzenia bardzo często przekładają się na niższe rachunki, zapewniając spadek kosztów ogrzewania, oświetlenia i zużycia energii;
  • bezpieczeństwo – systemy alarmowe, monitoring, wszelkiego rodzaju czujniki, automatyczne zamki pozwalają podnieść poziom zabezpieczenia mieszkania i jego mieszkańców w przypadku sytuacji kryzysowych, np. pożaru, zalania mieszkania, próby włamania;
  • ekologiczność – poprzez ograniczenie i zracjonalizowanie zużycia energii systemy smart home wpisują się w ekotrendy, co ma znaczenie dla coraz większej liczby osób;

Mimo zalet instalacji inteligentnego domu, ich montaż nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem. W  pewnych sytuacjach lepiej z nich zrezygnować. W szczególności wskazać tu można te inwestycje, w których użytkownik nie wykorzysta potencjału instalacji. Wszak nie każdy potrzebuje tzw. multiroomu (inteligentny system nagłośnienia pomieszczeń).

Inwestycja w smart home nie jest najlepszym rozwiązaniem, gdy systemy tego typu mają być traktowane jako gadżet. Duże znaczenie mają tu koszty inteligentnego domu. Kompleksowa instalacja smart home może się wiązać z dużymi wydatkami. Jeśli do tego dochodzą kwestie związane z remontem, montaż oznacza duże przeróbki lub istnieją istotne problemy techniczne, opłacalność implementacji rozwiązań inteligentnego domu staje pod znakiem zapytania.

Warto podkreślić, że spore znaczenie ma moment, w którym zdecydujemy się na inteligentny dom. Projekt instalacji powinien zostać wykonany jak najwcześniej. Dzięki temu cały system będzie dobrze zaplanowany, a w razie ewentualnych problemów w łatwy sposób przeprojektować schemat instalacji smart home, dostosowując go do nowych potrzeb.

Wczesna decyzja pozostawia również więcej możliwości, jeśli chodzi o wybór systemu inteligentnego domu. Konkretne rozwiązania można bowiem wybrać w późniejszym etapie budowy. Dobry projekt smart home pozwala przygotować nieruchomość na instalację tego rodzaju rozwiązań.

Oczywiście, systemy inteligentnego domu można montować w już istniejących budynkach, odpowiednio je przystosowując. Instalacja bywa jednak wówczas kosztowna. Prace tego typu są czasochłonne i pracochłonne, zwłaszcza gdy remont wymaga sporych przeróbek.

Przy podejmowaniu decyzji o wdrożeniu instalacji smart home warto się też zastanowić nad tym, czy chcemy instalować wszystkie systemy pojedynczo i stopniowo, czy też wolimy montaż wszystkich urządzeń od razu. W tym drugim przypadku należy się liczyć ze sporymi wydatkami, ale im bardziej rozbudowana i skomplikowana instalacja inteligentnego domu, tym bardziej rozsądne wydaje się kompleksowe podejście do problemu.

Jaki system inteligentnego domu wybrać?

Wybór systemu inteligentnego domu ma duże znaczenie dla samego projektu, a także architektury instalacji smart home. Inteligentny dom może działać w oparciu o dwa rodzaje systemów – przewodowe oraz bezprzewodowe. Nie można zarazem powiedzieć, że któraś z tych opcji jest lepsza lub gorsza – obie mają swoje wady i zalety.

Na korzyść systemów bezprzewodowych przemawia to, iż są proste w montażu i nie wymagają instalacji okablowania pod tynkiem. W istniejących budynkach nie trzeba więc kuć ścian. Systemy te zazwyczaj pobierają prąd z baterii, ale można je też podłączyć do sieci. W tym pierwszym wypadku należy się liczyć z problemami z obsługą, np. pamiętać o wymianie źródeł energii. Problemem systemów bezprzewodowych jest także kwestia konfiguracji instalacji przy dużej liczbie urządzeń.

Przewagą przewodowych systemów smart home jest bezawaryjność, bezobsługowość (np. nie wymagają one wymiany baterii) oraz możliwość tworzenia instalacji o dużym poziomie złożoności. Instalacje tego typu – jeśli są dobrze zaprojektowane – można łatwo rozbudowywać. Są one przeznaczone przede wszystkim do nowych budynków oraz mieszkań, które przechodzą gruntowny remont – ze względu na konieczność montażu okablowania. Ich koszty są oczywiście wyższe niż systemów bezprzewodowych.

Pewne znaczenie dla projektowania systemu może mieć rodzaj łączności między urządzeniami w przypadku rozwiązań bezprzewodowych. Elementy instalacji smart home mogą łączyć się między sobą za pomocą standardu Bluetooth, Wi-Fi, technologii ZigBee lub Z-Wave. Każde z tych rozwiązań cechują różne parametry (m.in. zasięg, przepływność łącza, bezpieczeństwo, zużycie energii). Wpływają one na jakość i opóźnienie połączenia, a także organizację sieci i podłączonych do niej urządzeń. Należy też zwrócić uwagę na kompatybilność urządzeń, a także ekosystem, w którym funkcjonują (np. Google Home).

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, jak funkcjonują systemy smart home? Przeczytaj materiał, w którym poruszamy te kwestie: W jaki sposób działają systemy inteligentnego domu?

W czasie projektowania instalacji ważnym czynnikiem jest również to, czy system ma działać w sposób zcentralizowany czy zdecentralizowany. Przekłada się to na sterowanie urządzeniami smart home. Można wydawać im polecenia na kilka sposobów. Wyróżnić możemy:

  • sterowanie głosowe
  • sterowanie ręczne
  • sterowanie za pomocą urządzeń mobilnych (smartfon, tablet)
  • sterowanie przez komputer (poprzez aplikację lub przeglądarkę)

W przypadku sterowania ręcznego konieczne jest umiejscowienie w mieszkaniu panelu sterującego z tzw. centralką, de facto mózgiem systemu. Jej lokalizacja jest istotna ze względu na techniczne uwarunkowania całej inwestycji, a także komfort użytkownika. Chodzi o to, by smart home działał sprawnie, montaż instalacji był jak najtańszy, a mieszkańcy mieli pełnię wygody w korzystaniu z systemu.

Projektując instalację inteligentnego domu, należy także uwzględnić to, jakie urządzenia mają ją tworzyć. Najczęściej elementy smart home mogą być obecne w takich obszarach jak:

  • system grzewczy
  • system alarmowy i monitoring (zamki, kamery, alarmy, domofony)
  • furtki i bramy
  • instalacja elektryczna (np. gniazda sieciowe, oświetlenie)
  • wentylacja i rekuperacja
  • żaluzje i rolety
  • zraszacze i systemy ogrodowe
  • urządzenia RTV i AGD
  • multimedia

Określenie zakresu działania instalacji, czyli podłączonych urządzeń, pozwala na opracowanie dobrego schematu systemu. Umożliwia oszacowanie kosztów, a także znalezienie najlepszych rozwiązań oraz opracowanie ewentualnych alternatyw.

Inteligentny dom – schemat instalacji a kwestia montażu

Choć najprostsze systemy – głównie bezprzewodowe – można wykonać samodzielnie, projekty domów inteligentnych najlepiej powierzyć specjalistom. Im bardziej złożona instalacja smart home, tym bardziej jest to istotne. Dotyczy to nie tylko przygotowania schematu systemów inteligentnego domu, ale i montażu. Instalacja elektryczna smart home powinna być dopasowana tak, by mogła wytrzymać obciążenia oraz bezawaryjnie działała ze wszystkimi urządzeniami wpiętymi w system. Musi być wydajna i powinna zapewniać wykorzystanie pełni swego potencjału.

Specjalista przygotuje projekt i przeprowadzi montaż instalacji w fachowy sposób. Dzięki wiedzy i doświadczeniu zrobi to poprawnie i bezpiecznie. Dysponuje narzędziami, które pozwalają przeprowadzić prace szybko i sprawnie. Uniknie również błędów, które mógłby popełnić amator. Przede wszystkim jednak posiada upoważnienia, certyfikaty i uprawnienia, gwarantując montaż instalacji elektrycznej smart home zgodnie z obowiązującymi w UK przepisami, co ma szczególne znaczenie, gdy system ma powstać wraz z centralną szafą rozdzielczą. Współpraca z fachowcem jest też istotna ze względu na serwisowanie i kwestie gwarancyjne.

Współpraca z profesjonalną firmą zaczyna się od rozmowy o oczekiwaniach, potrzebach oraz budżecie klienta. Inwestor powinien wcześniej zastanowić się, co chce zautomatyzować, a także jakie cechy instalacji są dla niego najważniejsze. Dla jednych bardziej istotne będzie bezpieczeństwo, dla innych oszczędność czasu i energii, jakie zapewniają systemy smart home. Jeszcze inni będą przede wszystkim cenić komfort, bezobsługowość i intuicyjność instalacji. To jest też moment, w którym wypada określić budżet inwestycji. Zdecydowanie łatwiej to zrobić z pomocą fachowca, który doradzi i podpowie, jakie rozwiązania są najbardziej opłacalne i rozsądne.

Przed rozpoczęciem prac nad projektem warto przygotować listę systemów, którymi inwestor jest zainteresowany. Powinna zawierać wyszczególnione instalacje smart home z podziałem na systemy będące absolutną koniecznością (np. instalacja alarmowa, monitoring, sterowanie ogrzewaniem), systemy pożądane (np. oświetlenie, sterowanie roletami, kino domowe, etc.) oraz systemy planowane w przyszłości (np. ogrodowe systemy inteligentnego domu). Pozwoli to rozplanować poszczególne urządzenia smart na planie domu.

Warto wziąć pod uwagę, że instalacja smart home może być rozbudowywana lub zmieniana wraz ze zmianą przeznaczenia pomieszczeń. Trzeba też pamiętać o tym, że elementy inteligentnego domy mają charakter modułowy i można je dostosowywać do własnych potrzeb. Należy też przemyśleć to, czy system ma działać w sposób zintegrowany, czy też poszczególne elementy będą względem siebie autonomiczne. Wszystko to pozwala oszacować wymagania budżetowe z jakimi wiąże się inwestycja w inteligentne domy.

Projekty profesjonalnie przygotowane mogą zawierać różne elementy. Można tu wymienić: opis projektu, ankietę i analizę potrzeb klienta, opis funkcji przycisków w pomieszczeniach, opis instalacji i wytyczne dla inwestora, tabelę przewodów elektrycznych i wykaz materiałów do rozdzielnicy, rzuty instalacji poszczególnych systemów smart home. Na projekt składają się zatem schematy i informacje, dzięki którym inwestor może przeprowadzić montaż systemu. Są w nim trasy okablowania, rozmieszczenie punktów elektrycznych, czujników oraz poszczególnych elementów instalacji. Jest też wyznaczone miejsce montażu centralki oraz paneli dotykowych do sterowania. Projekt powinien uwzględniać zalecenia producentów, a same urządzenia powinny znajdować się z dala od wilgoci oraz źródeł wysokich lub niskich temperatur (zwłaszcza w przypadku paneli zintegrowanych z czujnikami). W razie potrzeby można też skonsultować się z architektem wnętrz, który pomoże zachować spójność między widocznymi elementami instalacji smart home a aranżacyjnym charakterem mieszkania. Estetyka też ma znaczenie.

Co ważne, profesjonalny montażysta przeprowadzi wszystkie prace w poprawnej kolejności. Rozprowadzi okablowanie zgodnie z projektem, wykona ewentualne poprawki oraz przeprowadzi dokumentację prac na wypadek serwisowania lub rozbudowy instalacji, a przede wszystkim zrobi to w sposób bezpieczny i zgodny z zasadami. W razie potrzeby wykona przegląd instalacji elektrycznej, co jest szczególnie istotne, gdy systemy smart home są montowane przy okazji remontów istniejących nieruchomości. Elektryk podłączy wszystkie czujniki oraz urządzenia do sieci, a także je przetestuje. Doświadczony fachowiec pomoże również w zaprogramowaniu i ustawieniu systemów inteligentnego domu oraz wszystkich urządzeń sterujących. W razie potrzeby powinien także móc przeszkolić inwestora z obsługi systemu.

Nie jesteś pewien, czy potrzebujesz pomocy elektryka? Przeczytaj nasz artykuł: Nie tylko awarie, czyli kiedy wzywać elektryka, a dowiesz się w jakich sytuacjach warto to robić.

Ile kosztuje projekt i instalacja systemów inteligentnego domu?

Wykonanie projektu inteligentnego domu to dodatkowe koszty, jednakże jest to inwestycja warta rozważenia, a w przypadku bardziej złożonych systemów wręcz niezbędna. Dobre zaplanowanie instalacji pozwala uniknąć problemów technicznych oraz gwarantuje sprawność i bezawaryjność instalacji. Projekt prowadzi do oszczędności czasu oraz środków przeznaczonych na instalację, zwłaszcza gdy w grę wchodzą ewentualne poprawki. Ułatwia również modyfikację systemu w przyszłości. Sam montaż oraz zakup instalacji smart home to wydatek od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Choć koszty inteligentnego domu są wysokie, korzyści płynące z instalacji sprawiają, że rozwiązania tego typu stają się coraz bardziej popularne.