Rozwiązania smart home do pewnego momentu mogły się wydawać fantastyką. Później mogły sprawiać wrażenie ciekawostki. Dziś są coraz bardziej powszechne, stając się powoli standardem w nowym budownictwie. Coraz częściej pojawiają się także jako element modernizacji starych mieszkań. Czym jednak są? Jakie niosą ze sobą korzyści? Temat ten z pewnością zasługuje na to, by się z nim bliżej zapoznać.
Smart home – co to jest inteligentny dom?
Termin “inteligentny dom” stosowany jest na określenie budynków, które wykorzystują nowoczesne systemy informatyczne oraz instalacje działające automatycznie w oparciu o zaprogramowane przez użytkownika parametry. Jeśli ktoś oczekuje, że słowo “inteligentny” oznacza w tym wypadku “rozumny”, może się rozczarować. Zarazem technologie związane ze sztuczną inteligencją są w tej branży obecne. W przyszłości mogą mieć zresztą powszechny charakter i pełnić o wiele większą rolę niż dziś. Póki co systemy smart home nie są jednak na tyle zaawansowane, by całą kontrolę nad domową automatyką sprawowała SI. Zarządzanie smart home to wciąż domena człowieka.
W praktyce inteligentne urządzenia smart tworzą zintegrowaną i zautomatyzowaną sieć, ułatwiającą funkcjonowanie w domu, poprawiającą bezpieczeństwo i komfort, a do tego zapewniającą użytkownikowi oszczędności i różnego rodzaju inne korzyści. Systemy tego typu cechuje:
- nowoczesność – smart home oferuje najnowsze, najbardziej zaawansowane rozwiązania dla domu;
- modułowość – zestaw smart home w każdym domu może być inny i to inwestor wybiera, które elementy systemu chce u siebie zamontować;
- programowalność – zadania home smart można dowolnie konfigurować pod własne potrzeby i upodobania;
- automatyka – po zaprogramowaniu i ustawieniu pożądanych parametrów, system smart działa bezobsługowo, bez ingerencji człowieka;
- łatwość zarządzania – choć systemy smart mogą być dość skomplikowane, ich użytkowanie i sterowanie jest komfortowe i proste, m.in. dzięki wykorzystaniu aplikacji na urządzenia mobilne.
Sercem systemu smart home jest centrala sterująca. To ona pozwala połączyć ze sobą wszystkie urządzenia inteligentnego domu. Zbiera również dane z czujników i daje kontrolę nad całą instalacją. Możliwy jest jednak także montaż systemu zdecentralizowanego (rozproszonego). W takim wypadku poszczególne instalacje działają autonomicznie, niezależnie od siebie. Każdy system należy wówczas osobno skonfigurować, w czym może pomóc doświadczony elektryk w Londynie.
Systemy smart home są ucieleśnieniem idei Internetu Rzeczy, w której różnego rodzaju urządzenia tworzą sieć użytkową i wzajemnie się miedzy sobą komunikują. Użytkownik ma dzięki temu lepszą kontrolę nad tym, co dzieje się w domu i jakie są w nim warunki. Może też zarządzać urządzeniami w sposób zdalny.
Więcej na temat koncepcji internetu rzeczy możesz przeczytać artykule: Co to jest internet rzeczy?
Jakie korzyści daje smarthome?
Domowa automatyka smart może być wykorzystana na wiele różnych sposobów. Dużo zależy od potrzeb i inwencji mieszkańców, a także dostępnych na rynku rozwiązań. Zasadniczo systemy smart home instalowane są przede wszystkim z trzech głównych powodów, którymi są:
- poprawa bezpieczeństwa domu i jego mieszkańców
- poprawa komfortu użytkowania mieszkania
- oszczędności i ograniczenie kosztów
W kwestii bezpieczeństwa chodzi tu przede wszystkim o różnego rodzaju systemy alarmowe i zabezpieczające, które zbierają dane z czujników i alarmują użytkownika (lub odpowiednie służby), gdy dzieje się coś niepokojącego. Urządzenia tego rodzaju mogą same reagować, zapobiegając wypadkom, np. w przypadku zalania poprzez odcięcie prądu do gniazdek i wzbudzenie sygnału alarmowego.
Jeśli chodzi o poprawę komfortu, urządzenia smart do domu ułatwiają i uprzyjemniają codzienne funkcjonowanie w mieszkaniu. Przykładem tego rodzaju podejścia jest automatyczny system rolet, które można zaprogramować tak, by same opuszczały się lub odsłaniały o określonej porze. Funkcję tę spełnia również instalacja audio/video, np. system multiroom czy kino domowe z zaprogramowanymi ustawieniami. Zestaw smart home może dostosowywać temperaturę barwy i natężenie oświetlenia do pory i otoczenia, pozytywne wpływając na samopoczucie mieszkańców, ich zdrowie oraz poczucie komfortu.
Dla wielu najbardziej istotne są jednak kwestie związane z lepszym zarządzaniem energią, bardziej ekonomicznym zużyciem gazu, prądu i wody, czyli oszczędzaniem. Inteligentne urządzenia smart potrafią same wyłączać wentylację i klimatyzację, gdy użytkownik otworzy okna lub drzwi na balkon czy taras. Obniżą temperaturę w pomieszczeniach, gdy mieszkańcy opuszczą dom. Zadbają o to, by odłączyć od sieci elektrycznej nieużywane urządzenia. Wyłączą światło, gdy właściciel lokalu o tym zapomni. W efekcie tego rodzaju działań, budynki z instalacjami smart home pozwalają ograniczyć koszty użytkowania domu o kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt procent.
Warto podkreślić, że system smart home to nowe możliwości dla mieszkańców. Dom zyskuje nowe funkcjonalności, zapewniając wyższy standard życia. Sporą zaletą jest możliwość konfiguracji systemu pod indywidualne potrzeby. Właściciel smart home ma pełną kontrolę nad wszystkimi instalacjami. Co więcej, może zarządzać nimi w sposób zdalny. Wiele zadań można zautomatyzować, dzięki czemu system może działać wręcz bezobsługowo, bez udziału człowieka. To pozwala zaoszczędzić czas i skupić się na codziennym życiu.
Smart home to nie tylko korzyści. Systemy inteligentnego domu mają też ciemne strony. Zarówno o plusach, jak i minusach tego rodzaju instalacji piszemy w tekście: Czy systemy smart home mają wady i jakie są ich zalety?
Jaki system smart home wybrać?
Systemy inteligentnego domu można zasadniczo podzielić na dwa rodzaje: systemy przewodowe i systemy bezprzewodowe.
W przypadku postawienia na okablowanie należy pamiętać o dobrym rozplanowaniu instalacji i przemyśleniu inwestycji na jak najwcześniejszym etapie budowy lub remontu mieszkania. Kable zasilające i kable ethernet trzeba bowiem poprowadzić przez całe mieszkanie. To rozwiązanie jest oczywiście bardziej kosztowne i pracochłonne, ale zarazem jest mniej awaryjne, zapewnia większe możliwości i lepszą kontrolę nad sterowaniem smart home.
Sieci bezprzewodowe bazują przede wszystkim na technologii WiFi, Bluetooth, ZigBee i Z-Wave. W tym wypadku urządzenia, zwłaszcza czujniki, zazwyczaj działają na baterie. Należy się liczyć z koniecznością okresowej wymiany tych źródeł zasilania. System bezprzewodowy nie jest zatem równie bezobsługowy co system przewodowy. Jednocześnie bezprzewodowy smart home łatwo rozbudowywać, modyfikować i montować. Jest też komfortowy w użytkowaniu. Im więcej urządzeń bezprzewodowych, tym jednak większe obciążenie całej sieci, co też może rodzić pewne problemy (np. zakłócenia w przesyle danych).
Oba systemy mają więc swoje wady i zalety. Wybór odpowiednich rozwiązań najlepiej przedyskutować ze specjalistą z branży, który doradzi co najlepiej będzie spełniać potrzeby i oczekiwania inwestora. Istotna jest zarazem odpowiedź na pytanie: jaki system smart home wybrać? Na rynku istnieje szereg rozwiązań, które klient ma do wyboru. Brak wspólnego standardu sprawia, że decydując się na system smart jednego producenta, będziemy musieli zrezygnować z możliwości, jakie dają urządzenia innej marki. Niektóre firmy z branży, np. Fibaro, tworzą w ten sposób własne ekosystemy bazujące na autorskich urządzeniach.
Z jednej strony jest to wygodne, gdyż nie trzeba się martwić kompatybilnością. Użytkownik ma też pewność niezawodności systemu. Z drugiej strony oznacza to ograniczenie się do produktów tylko jednej marki. Jeśli na rynku pojawi się jakieś atrakcyjne urządzenie dostępne u konkurencji, trzeba będzie poczekać aż nasz producent również opracuje podobny sprzęt i wprowadzi go na rynek. Na szczęście istnieją niezależni dostawcy, który dbają o to, by ich produkty współpracowały z różnymi platformami. Do najbardziej popularnych należą:
- rozwiązania zgodne z Google Home
- rozwiązania zgodne z Amazon Echo
- rozwiązania zgodne z Apple HomeKit
- rozwiązania zgodne z IFTTT
Kwestię wyboru systemu należy drobiazgowo przeanalizować, upewniając się, czy decydując się na konkretne środowisko dostaniemy dokładnie to, czego chcemy.
Warto przy okazji podkreślić, że inteligentnym domem można zarządzać na kilka sposobów. Po pierwsze, możemy to robić ręcznie, korzystając z paneli sterujących systemem. Po drugie, może nam do tego służyć odpowiednia aplikacja na urządzenia mobilne takie jak smartfony, co pozwala zdalnie kontrolować urządzenia smart w domu (możliwa jest także obsługa przez przeglądarkę). Trzecia opcja to coraz bardziej popularne sterowanie głosowe (czyli np. smart home for Alexa czy smart home Google Assistant).
Aby wybrać system smart home warto wiedzieć na czym opierają się i jak funkcjonują technologie inteligentnego domu. Ten właśnie temat omawiamy w tekście: W jaki sposób działają systemy inteligentnego domu?
Urządzenia smart home do domu
Inteligentne urządzenia smart mają szerokie zastosowanie. Ogrzewanie, oświetlenie, monitoring, multimedia – to tylko kilka obszarów, w których są wykorzystywane. Instalację smart mogą tworzyć zarówno pojedyncze urządzenia, jak i całe zestawy. Domowa automatyka może być bardzo rozbudowana. Inteligentny dom tworzą między innymi:
- Programatory oświetlenia – systemy zarządzania światłem, jego natężeniem, barwą, czasem uruchamiania się, inteligentne żarówki
- Programatory ogrzewania – systemy zarządzania ogrzewaniem, termostaty
- Programatory zużycia prądu – systemy zarządzania energią elektryczną
- Programatory klimatyzacji
- Systemy monitoringu – kamery, alarmy, domofony, videodomofony
- Inteligentne głośniki i urządzenia do sterowania za pomocą komend głosowych
- Czujniki – zalania, temperatury, otwarcia okien, ruchu, gazu, dymu
- Sprzęt AGD
- Gadżety
- Roboty, np. roboty odkurzające
- Zautomatyzowane rolety, zasłony zewnętrzne i wewnętrzne
- Zautomatyzowane bramy wjazdowe i garażowe, drzwi
- Inteligentne gniazdka
- Inteligentne systemy nawadniania
Lista urządzeń smart na tym oczywiście się nie kończy. Rynek sprzętu do inteligentnych domów dynamicznie się rozwija i co roku powstają nowe produkty i sposoby wykorzystania technologii smarthome.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat urządzeń wykorzystywanych w instalacjach smart home? Sprawdź nasz artykuł: Jakie są elementy inteligentnego domu i jakie technologie smart home wybrać?
Smart home – od czego zacząć i jak stworzyć inteligentny dom?
Inwestycja w smart home powinna być dobrze przemyślana, jako że nie należy do najtańszych i może mieć spory wpływ na użytkowanie mieszkania i codzienne życie. Właśnie dlatego warto zacząć od analizy tego, jakie systemy są nam potrzebne i na co home smart ma nam pozwalać.
Kolejny krok to przygotowanie projektu instalacji inteligentnego domu. Od dobrego rozplanowania okablowania, rozłożenia czujników i innych elementów smart systemu zależy to, jak komfortowe będzie późniejsze użytkowanie instalacji. Ułatwi to również ewentualną rozbudowę i pozwoli podejść do tematu modułowo. Uporządkowanie w tej kwestii to również mniejsza awaryjność i prostsze serwisowanie systemu w razie wystąpienia problemów. Na etapie projektowania dobrze przemyśleć kwestię tego, jaki system smart home chcemy wybrać – czy wolimy bezprzewodowe rozwiązania, czy przewodowe; czy odpowiednie będzie środowisko Google Home, czy jednak inny ekosystem będzie lepszy.
Warto podkreślić, że o ile najprostsze systemy bezprzewodowe można założyć samemu, projektowanie i montaż bardziej złożonych zestawów smart home dobrze powierzyć profesjonalistom, którzy kompleksowo przygotują i skonfigurują całą instalację pod klienta. Niezależnie od tego, czy montaż przeprowadzamy samodzielnie, czy wynajmujemy do tego celu firmę, należy liczyć się ze sporymi kosztami. Ile kosztuje smart home? Trudno podać dokładne kwoty, jako że wiele zależy od charakteru całego systemu, liczby urządzeń, wielkości domu i wielu innych czynników. Najprostsze akcesoria smart to wydatek kilkudziesięciu złotych w Polsce lub w funtów w UK i w Londynie. Rozbudowany zestaw smart home może jednak kosztować kilkanaście, a nawet i kilkadziesiąt tysięcy złotych. Codzienny komfort, nowe funkcjonalności i płynące z instalacji oszczędności najczęściej są tego jednak warte.
O tym, co należy brać pod uwagę przy projektowaniu instalacji smart home, piszemy w artykule: Projekt inteligentnego domu – jak zaplanować i przeprowadzić?