Na ekranie telewizora pojawiają się artefakty i piksele? Jakość sygnału pogarsza się i obraz całkiem znika? To wcale nie musi być problem z anteną satelitarną! Dwukrotnie w ciągu roku dochodzi do zjawiska, w czasie którego transmisje radiowe, telewizyjne i internetowe z satelity są zakłócane. Bywa, że i do tego stopnia, że sygnał satelitarny pojawia się i znika, a normalne oglądanie telewizji, słuchanie radia czy przeglądanie internetu nie jest możliwe. Nie pomoże tu nawet idealnie ustawiona antena satelitarna. Problem leży bowiem po stronie Słońca i fenomenu, który znany jest pod angielską nazwą sun outage.
Wiosenne i jesienne zaszumienie od Słońca – jak do niego dochodzi?
Polska nazwa tego zjawiska to “olśnienie słoneczne”. Mówi się też o zaszumieniu od Słońca. Często występuje także pod nazwą angielską, czyli sun outage. Zaobserwować je można w dwóch okresach w roku – w okolicach przesilenia wiosennego i jesiennego. O co tak właściwie chodzi?
Najprościej rzecz ujmując, fenomen polega na tym, że przez pewien czas promieniowanie słoneczne nakłada się na sygnał satelitarny, zagłuszając go i uniemożliwiając jego odbiór. Aby dobrze zrozumieć, dlaczego zanika sygnał telewizji satelitarnej z tego powodu, należy wspomnieć o kilku kwestiach.
Po pierwsze, trzeba uświadomić sobie to, że Słońce, jak każda gwiazda, emituje promieniowanie elektromagnetyczne o różnej długości fali. Promieniowanie to dociera do Ziemi w różnej formie – zarówno jako promieniowanie gamma i promieniowanie rentgenowskie, jak i jako światło widzialne, ultrafiolet, podczerwień, mikrofale oraz fale radiowe, a także promieniowanie cieplne.
Po drugie, antena satelitarna umożliwia odbiór sygnałów radiowych przekazywanych przez umieszczone na orbicie satelity. Satelita telekomunikacyjny odbiera sygnał ze stacji nadawczej, a następnie wzmacnia go i odsyła w stronę Ziemi. Można więc w uproszczeniu powiedzieć, że dla anteny źródłem sygnału jest satelita. Wystarczy zatem skierować antenę w odpowiednim kierunku, by mogła odbierać nadawany przekaz.
Po trzecie, sygnał satelitarny jest nadawany na określonej częstotliwości. Ma określoną moc i uporządkowany charakter. Choć kosmos jest pełen fal radiowych, odpowiednia antena satelitarna pozwala znaleźć i odbierać ten właściwy sygnał. Całe to tło radiowe tworzy zaś naturalny szum, który jest przez odbiorniki satelitarne ignorowany. Odpowiednio duża antena pozwala wsłuchać się w ten szum, ale to już domena astronomów. Tak duże urządzenie nie bez powodu zresztą nazywamy radioteleskopem, a nie anteną satelitarną.
Aby zrozumieć zjawisko sun outage, należy również wiedzieć, co to jest satelita geostacjonarny. Pod tą nazwą rozumiemy obiekt, który znajduje się nad równikiem i okrąża Ziemię z tą samą prędkością, z jaką nasza planeta się obraca. Dzięki temu obserwatorowi z Ziemi wydaje się, że satelita pozostaje zawieszony w miejscu. W rzeczywistości satelita geostacjonarny porusza się, ale robi to synchronicznie z planetą. Takie umiejscowienie obiektu umożliwia skierowanie anteny w jeden punkt na niebie bez konieczności ciągłego korygowania jej pozycji.
Satelita geostacjonarny wisi na wysokości około 36 tysięcy kilometrów nad równikiem. Względem jego płaszczyzny pozostaje w jednej pozycji. Zmienia się jednak jego pozycja w stosunku do Słońca. Jest to efekt ruchu obiegowego Ziemi oraz nachylenia osi ziemskiej do ekliptyki. Skutkiem są zaś nie tylko pory roku, ale i zjawisko olśnienia słonecznego. Występuje ono wtedy, gdy Słońce oraz satelita geostacjonarny telekomunikacyjny znajdą się w jednej linii względem anteny odbiorczej.
Co się wtedy dzieje? Na sygnał z satelity nakłada się promieniowanie elektromagnetyczne emitowane przez najbliższą nam gwiazdę. Pada ono bowiem pod takim kątem, że zwiększa się szum tła. Poziom sygnału satelitarnego pozostaje przy tym taki sam, ale słoneczny szum go zagłusza. To tak, jakby dwie rozmawiające ze sobą osoby weszły nagle do gwarnego pomieszczenia – nie będą się słyszeć, dopóki z niego nie wyjdą lub dopóki gwar nie ucichnie.
Olśnienie słoneczne – wpływ zjawiska na jakość sygnału
Ze względu na to, że źródłem problemu nie jest słaby sygnał satelitarny, a naturalne zjawisko astronomiczne, w zasadzie nie ma sposobu, by uniknąć zakłóceń. Dwukrotnie w ciągu roku, gdy Słońce w czasie swojej wędrówki po niebie znajduje się pod odpowiednim kątem w pozycji za satelitą, dochodzi do wzrostów zaszumienia i utrudnień w odbiorze sygnału.
Zaszumienie od Słońca trwa od kilku do kilkunastu minut przez kilka dni. Wiosną oraz jesienią o określonej porze można się zatem spodziewać krótkotrwałych problemów z odbiorem sygnału. Szum słoneczny narasta, osiąga apogeum, a następnie zanika. I tak do kolejnego momentu koniunkcji satelity ze Słońcem, gdy sytuacja się powtarza.
Co istotne, zależnie od miejsca obserwacji zjawisko olśnienia słonecznego zachodzi w różnym czasie. W innym momencie dochodzi do niego dla kogoś, kto odbiera telewizję satelitarną w Polsce, aniżeli gdy osoba taka przebywa w Wielkiej Brytanii czy którymś z miast Stanów Zjednoczonych, a jeszcze w innym gdy ma zamiar oglądać telewizję z Grecji czy Norwegii. Istotny jest bowiem kąt ustawienia anteny satelitarnej względem satelity telekomunikacyjnego i Słońca. Samo zjawisko zachodzi zaś między dniem 1 lutego a 1 kwietnia wiosną i między 1 września a 1 listopada jesienią.
Ważne jest też to, że olśnienie słoneczne dotyczy wszystkich obiektów, które krążą w tym okresie po orbicie geostacjonarnej. Nie ma więc znaczenia, czy jest to satelita telekomunikacyjny Eutelsat, czy Hot Bird, Astra, Intelsat, czy jakikolwiek inny sputnik. Zaobserwujemy jednak różnice, jeśli chodzi o godzinę zaistnienia zjawiska. Na jednych satelitach zjawisko wystąpi wcześniej, na innych później – zgodnie z ruchem Słońca na niebie.
Aby sprawdzić, kiedy można spodziewać się olśnienia słonecznego, najłatwiej wpisać w wyszukiwarkę hasło: solar outage calculator. Tak znajdziemy strony, na których można wyliczyć dokładne daty i godziny tranzytu satelity na tle Słońca oraz wystąpienia zjawiska dla danego miejsca na Ziemi. Dzięki temu bez trudu można ustalić, czy problemem, który wywołuje zakłócenia, jest złe ustawienie anteny satelitarnej, czy jednak naturalny fenomen astronomiczny.
Warto przy tym podkreślić, że chociaż jakość sygnału faktycznie spada, współczesne, cyfrowe technologie transmisji danych radzą sobie ze słonecznym szumem. Stosowany jest w nich bowiem odpowiedni system korekcji błędów. Zaszumienie od Słońca sprawiało jednak spore kłopoty w okresie, gdy sygnał miał przede wszystkim analogowy charakter.
Dziś precyzyjne ustawienie anteny satelitarnej na satelitę obejmującego daną lokalizację główną strefą zasięgu sprawia, że zaistnienie zjawiska mogą dostrzec jedynie pasjonaci z urządzeniami pomiarowymi. Przeciętny odbiorca nie powinien odczuwać żadnych problemów, chyba że antena, którą posiada, jest źle wyregulowana lub jest skierowana na satelity bardziej egzotyczne, których poziom sygnału już sam w sobie jest stosunkowo niski.
Ustawienie anteny satelitarnej a zjawisko sun outage
Jak w praktyce wygląda olśnienie słoneczne? Jeśli oglądamy telewizję, na ekranie mogą pojawić się charakterystyczne zniekształcenia obrazu, piksele i artefakty. Z czasem obraz całkiem może zaniknąć, podobnie jak dźwięk. Dotyczy to także transmisji radiowych oraz internetowych. Sygnał jest zagłuszany przez szum i antena nie może rozpoznać, co jest elementem transmisji, a co zakłóceniem. Po paru minutach sytuacja wraca do normy.
Warto przy tym zauważyć, że efekty zjawiska obserwuje się krócej na większych antenach. Przy mniejszej czaszy poziom sygnału może być słabszy, a więc i dodatkowy szum sprawia więcej kłopotu. Ponadto, liczy się też jakość konwertera. Jednym z podstawowych parametrów tych urządzeń jest współczynnik szumów. Korzystając z konwerterów gorszej klasy należy się zatem liczyć z większymi problemami.
Ciekawym aspektem zjawiska jest to, iż zaszumienie od Słońca może być wykorzystane przez osoby, które zastanawiają się, jak ustawić antenę satelitarną. Bardzo łatwo pozwala ono bowiem ocenić, w których miejscach można umieścić jej czaszę. Wystarczy w chwili występowania fenomenu sprawdzić, które miejsca są oświetlone. Tam, gdzie dociera światło słoneczne, możemy być pewni, że antena będzie mogła odbierać sygnał z wybranego satelity. W miejscach zacenionych nie będzie to jednak możliwe. Sygnał będzie w nich blokowany.
Co ciekawe, sun outage może być problematyczne nie tylko dla widzów telewizji satelitarnej i słuchaczy radia. Ze względu na wykorzystanie łączy satelitarnych, zjawisko to wymusza przerwy w działaniu indyjskich giełd. W okresie występowania zaszumienia od Słońca rynki te zamykają się na krótki okres, by po ustąpieniu problemu wracać do normalnej pracy.
Również w bardziej niedostępnych regionach świata, gdzie telekomunikacja jest możliwa wyłącznie dzięki satelitom, sun outage może sprawić kłopoty. Jako przykład można tu wskazać Wyspę Świętej Heleny, która wciąż polega na łączności satelitarnej, choć istnieją plany doprowadzenia do tego kraju podmorskiego kabla światłowodowego. Do momentu ich realizacji olśnienie słoneczne będzie jednak wpływać na możliwości telekomunikacyjne wyspy.
Antena satelitarna to dość dużych rozmiarów obiekt, który wyraźnie odróżnia się od elewacji. Okrągła czasza anteny bardzo rzadko wtapia się w otoczenie. Zazwyczaj można ją dostrzec z daleka, co nie każdemu się podoba. Są jednak sposoby na to, by uczynić antenę satelitarną mniej widoczną. W jaki sposób ją ukryć? Jak i gdzie zamontować antenę satelitarną, by nie rzucała się w oczy?
Antena satelitarna – dlaczego chcemy ją ukryć?
Wielu osobom anteny telewizyjne satelitarne nie przeszkadzają. Dla decydującego się na montaż anteny znaczenie ma to, jaki jest kąt nachylenia anteny satelitarnej, w którą stronę ma być ona skierowana, a także to, czy będzie ona stabilnie umocowana oraz czy będzie do niej łatwy dostęp. Sprawne działanie telewizji satelitarnej jest najważniejsze, a kwestia estetyki znajduje się na drugim miejscu.
Mimo to istnieje spora grupa ludzi, która uważa, że anteny satelitarne szpecą architekturę i miejski krajobraz. Wystarczy zresztą spojrzeć na niektóre zdjęcia, by znaleźć zrozumienie dla tego podejścia. I to właśnie jedna z przyczyn, dla których szukamy sposobu na zamaskowanie anteny.
Kolejny powód to komfort. Pod pewnymi względami ustawienie anteny satelitarnej na elewacji w odsłoniętym miejscu wiąże się z utrudnionym dostępem do urządzenia i wystawieniem na czynniki atmosferyczne. Użytkowanie, konserwacja i serwis anteny mogą być przez to dość uciążliwe. Pomóc może zakładanie anten satelitarnych w miejscach bardziej osłoniętych, a przy tym bardziej ukrytych przed widokiem.
Istotny może też być zakaz wieszania anten satelitarnych. Mamy tu najprzeróżniejsze powody takiego stanu rzeczy. Po pierwsze, może chodzić o bezpieczeństwo i estetykę budynku. Po drugie, takie mogą być przepisy. Po trzecie, na montaż anteny satelitarnej może nie wyrazić zgody właściciel obiektu.
Może tak być w miejscach wynajmowanych i na osiedlach, na których w tej kwestii panuje rygorystyczny regulamin. Może się to też wiązać z zabytkowym charakterem nieruchomości, co uniemożliwia mocowanie urządzenia do elewacji.
W takich wypadkach żadna prośba o zgodę na montaż anteny satelitarnej nie spotka się z pozytywnym odzewem, ale i tu można znaleźć pewne dyskretne rozwiązania – i co ważne bez wchodzenia w konflikt z prawem! Przepisy i zakazy są jednak kolejnym argumentem, by szukać sposobu na mniej rzucający się w oczy montaż anteny.
To oczywiście nie jedyne powody, dla których można chcieć ukryć antenę satelitarną. Równie istotna dla pewnych osób może być niechęć do tego, by ktokolwiek wiedział, że w taki sposób mają one dostęp do telewizji. Dawniej antena satelitarna mogła świadczyć o zamożności właściciela, przyciągając tym samym uwagę złodziei. Dziś urządzenia te są na tyle rozpowszechnione i na tyle niedrogie, że nie ma to aż tak dużego znaczenia. Wciąż jednak niechęć do afiszowania się posiadaniem anteny satelitarnej wśród części ich użytkowników pozostaje istotnym argumentem na rzecz jej zamaskowania.
Jak ukryć antenę satelitarną – wybierz odpowiedni model
Kształt i wielkość anteny satelitarnej sprawiają, że jej ukrycie nie jest łatwe. Nie jest też jednak aż tak trudne, jak się to może wydawać, choć nie w każdym przypadku rezultaty będą w pełni satysfakcjonujące. Istnieje wszakże kilka metod na poradzenie sobie z tym problemem, a jednym z najprostszych jest wybór odpowiedniego modelu. Na rynku jest mnóstwo różnego rodzaju anten i niektóre z nich są zdecydowanie bardziej dyskretne od innych.
Interesującym rozwiązaniem może być płaska antena satelitarna prostokątna lub kwadratowa. Antena satelitarna tego typu jest stosunkowo nieduża, zarówno jeśli chodzi o szerokość i długość, jak i grubość, a konwerter do anteny satelitarnej jest schowany w obudowie. Dzięki temu urządzenie nie rzuca się w oczy i dość łatwo je ukryć, na przykład na balkonie czy w załomie budynku. Problemem w tym wypadku może być ustawienie anteny, jakość sygnału oraz wrażliwość na warunki atmosferyczne. Ponadto, takie anteny są zauważalnie droższe niż wklęsłe, okrągłe anteny satelitarne.
Podobny problem wiąże się z antenami małych rozmiarów. W niektórych przypadkach można wykorzystać urządzenia z czaszą mniejszej wielkości, ale nie zawsze zapewniają one odpowiednio mocny sygnał. Warto zauważyć, że te mniejsze anteny to nierzadko anteny satelitarne siatkowe. Modele siatkowe są mniej widoczne, zwłaszcza w odpowiednim kolorze. Łatwiej je wtopić w tło, chociaż jeśli chodzi o sprawność, nie zawsze się sprawdzają. W niektórych warunkach klimatycznych lepiej postawić na antenę bez perforacji. Warto zapytać się swojego dostawcy, czy montaż anten satelitarnych w UK z siatką to rozsądny wybór.
Jeszcze innym rozwiązaniem są anteny transparentne. Na rynku pojawiają się akrylowe anteny satelitarne, które odznaczają się przezroczystością czaszy. Antena jest plastikowa, ale zazwyczaj jest w niej zatopiona metalowa siatka – na tyle drobna, że szczególnie z daleka trudno ją dostrzec. To ułatwia ukrycie anteny, choć nadal będą widoczne konwerter, kabel oraz uchwyt. Oczywiście, także i w tym wypadku mamy do czynienia z urządzeniami droższymi niż standardowe. Istotne jest też to, czy taka antena pozwoli uzyskać silny sygnał z satelity, na którym są polskie kanały, umożliwiając oglądanie rodzimej telewizji w Anglii. Tu też warto ewentualnie dopytać o opinię montera.
Ukrywanie anteny satelitarnej – postaw na lampę lub zastosuj kamuflaż
Jeszcze inny sposób na ukrycie anteny satelitarnej to zastosowanie kamuflażu lub innej metody maskowania urządzenia. Przykładem może być antena lampa taka jak Digiglobe firmy Klein Elekronik. W modelu tym antena znajdowała się wewnątrz kuli przypominającej lampę. Takie urządzenie można było zamontować na elewacji, w ogrodzie na trawniku czy w jakimkolwiek innym miejscu i w niczym nie kojarzyło się z klasyczną anteną satelitarną. Zalety? Dyskretność, estetyka, odporność na warunki atmosferyczne. Wady? Przede wszystkim koszt oraz niedostępność, jako że produkt ten nie przyjął się na rynku i nie znalazł dostatecznie dużej liczby nabywców, by kontynuować jego wytwarzanie.
Samą koncepcję anteny lampy warto jednak docenić. Może być inspiracją do samodzielnego stworzenia podobnej konstrukcji, która umożliwi ukrycie urządzenie przez wzrokiem. Potrzebna jest do tego plastikowa podstawa w kształcie połowy kuli, w której należy zainstalować antenę. Taka instalacja pozwoli przynajmniej częściowo ukryć czaszę. Z pewnością będzie ona niewidoczna dla każdego, kto pod taką konstrukcją stanie. A jeśli dodatkowo zamontuje się na niej oświetlenie, można zyskać w ten sposób atrakcyjną ozdobę nieruchomości.
Antena satelitarna może też być obudowana konstrukcjami innego typu, ale specjalnie stworzonymi do tego, by nie była aż tak wyeksponowana. W kontekście odbioru sygnału liczy się wszak kierunek anteny satelitarnej i jej nachylenie, a nie to czy wokół niej znajduje się na przykład drewniana skrzynka, która skrywa czaszę. Oczywiście, antenę należy mocować tak, by żaden budynek, drzewo czy inny obiekt nie zakłócał sygnału. Specjalna konstrukcja wokół czaszy nie powinna w tym jednak przeszkadzać, a nawet może pomóc osłonić urządzenie przed wiatrem i wpływem czynników atmosferycznych.
Warto tu dodać, że antenę satelitarną można zasłonić choćby zwykłym workiem i nie powinno to stanowić problemu dla odbioru sygnału. Wypada podkreślić, że konwerter anteny satelitarnej jest wykonany z plastiku i nie jest przeszkodą dla fal radiowych. Trzeba jednak spełnić pewne warunki. Materiał, który zakrywa antenę, musi być odpowiednio cienki i niemetalizowany oraz nie może zawierać tzw. materiałów gęstych. Wtedy po odpowiednim ustawieniu urządzenia nie powinno być żadnych kłopotów (chyba że byłaby to mocno przemoczona tkanina, co oznacza konieczność wybierania materiałów hydrofobowych, czyli takich, które nie wchłaniają cieczy). Taka osłona anteny satelitarnej pozwala całkowicie ukryć urządzenie przed wzrokiem osób postronnych. Może też być ozdobą – czy to ogródka, czy elewacji budynku, o ile jest odpowiednio w nią wkomponowana i zaprojektowana.
Są jeszcze dwa sposoby na zamaskowanie anteny. Pierwszy z nich to naklejki na anteny offsetowe. Wzór można dopasować do elewacji budynku lub otoczenia. Naklejki mogą imitować niebo, roślinność lub przedstawiać bardziej kreatywne graficznie obrazy (mozaika, gwiazda, uśmiechnięta buźka, kwiat, etc.). Anteny płaskie można z kolei tak zakamuflować, by przypominały panele fotowoltaiczne. Drugi sposób to specjalne malowanie. Trzeba oczywiście pamiętać o tym, by zastosować niemetaliczną farbę. Dobrze, by były to jaśniejsze odcienie, dzięki czemu antena nie będzie aż tak mocno absorbować ciepła na słońcu. Tu również można zastosować najprzeróżniejsze wzory. Pomalować można też stojak oraz kabel do anteny satelitarnej. Pomoże to zamaskować urządzenie, a ponadto zapewni dodatkową ochronę przed warunkami atmosferycznymi.
Ustawienie anteny satelitarnej w dyskretnym miejscu
Antenę można również ukryć, umieszczając ją w takim miejscu, by była jak najmniej widoczna. Nierzadko antenę można tak ustawić, by nie była ona wyeksponowana. Wiele zależy od charakteru obiektu i jego układu. W mieszkaniu w bloku może to być niemożliwe, ale już w domu jednorodzinnym jak najbardziej można szukać miejsc, które przysłonią antenę.
Warto pamiętać, że nie ma konieczności lokowania anteny na dużej wysokości. Można ją ustawiać w zasięgu ręki, nie tylko na elewacji, ale nawet na ziemi. Ważne jest to, by inne obiekty nie zasłaniały satelity i by można było skierować antenę pod odpowiednim kątem. Antena może być postawiona między zabudowaniami, między krzewami (można przy tym zastosować kamuflaż, który zamieni stojak do anteny satelitarnej w donicę, a samą czaszę przysłonić choćby sztucznymi kwiatami).
W dowolnym miejscu posesji, osłoniętym przed wzrokiem płotem czy budynkami, można też postawić betonową stopę z masztem, do którego można zamocować uchwyty do anteny satelitarnej i samo urządzenie. Podobnie można zrobić, jeśli dach budynku jest płaski. Wystarczy zamontować maszt antenowy bezinwazyjny z balastem, do którego można podpiąć uchwyty antenowe. Antenę można też zamontować przy kominie, aczkolwiek w takim wypadku lepiej nie decydować się na wiercenie. Lepszym rozwiązaniem jest obejma kominowa z masztem na antenę.
Kolejna opcja to antena satelitarna w środku domu. Oczywiście, zabiera ona miejsce w mieszkaniu, jednakże umieszczenie anteny na przykład przed oknem na poddaszu to jednocześnie najlepszy sposób na ochronę anteny przed warunkami atmosferycznymi, jak i ukrycie jej przed wzrokiem osób postronnych. Szyba w oknie nie powinna być jednak zbyt gruba (według praktyków trzyszybowe okna mogą być istotną przeszkodą). Jeśli antena pokojowa do telewizji satelitarnej nie jest optymalnym rozwiązaniem, choćby ze względu na to, że mamy małe mieszkanie w bloku, urządzenie można umieścić na zewnątrz na balkonie, ale nie od strony zewnętrznej, a w jego wnętrzu mocując ją do ściany lub na stojaku. Tu też będzie zajmować miejsce użytkowe, ale będzie mniej uciążliwa niż w pokojach.
Dyskretne i precyzyjne ustawienie anteny satelitarnej z profesjonalistami
Niezależnie od motywacji, jakie wiążą się z chęcią ukrycia anteny, warto wiedzieć, że istnieją sposoby na to, by urządzenie to choć w części zamaskować. Warto przy tym zapytać o pomoc specjalisty. Firmy ustawiające anteny satelitarne, oferując swoje usługi, dostosowują się do oczekiwań klienta. Ekspert z pewnością doradzi, gdzie zamontować antenę satelitarną, jaki kąt anteny satelitarnej dobrać, a także jakie będzie najlepsze ustawienie anteny satelitarnej w Anglii, w Polsce lub w innym kraju (warto mieć świadomość, że mogą tu być pewne różnice, na przykład jeśli chodzi o pochylenie anteny satelitarnej). Jeśli klient sobie tego zażyczy, specjalista podpowie również, jak ukryć antenę i pomoże w jej montażu.
Systemy smart home z roku na rok stają się coraz bardziej rozbudowane. Zwiększa się liczba urządzeń, które można dołączyć do instalacji. Producenci stale tworzą sprzęty z nowymi funkcjonalnościami. Nawet jeśli nie zdecydujemy się na kompleksowe rozwiązania, urządzenia smart home coraz częściej trafiają do naszych mieszkań. Warto zatem bliżej przyjrzeć się temu, jakie elementy inteligentnego domu wchodzą w skład tego rodzaju instalacji i jak można nimi zarządzać.
Z tego artykułu dowiesz się:
- co cechuje systemy smart home?
- jakie systemy może mieć twój inteligentny dom?
- z jakich elementów inteligentnego domu składają się instalacje smart home?
- jakie systemy kontroli smart home są oferowane na rynku?
- jakie urządzenia smart home służą poprawie bezpieczeństwa domu?
- jakie urządzenia inteligentnego domu służą poprawie komfortu życia mieszkańców?
- jakie elementy inteligentnego domu służą oszczędzaniu?
Aby wdrożyć rozwiązania smart home, mogą być niezbędne usługi profesjonalisty. Jeśli potrzebny jest ci elektryk w Londynie, zachęcamy do kontaktu. Nie wiesz, czym jest inteligentny dom? Chciałbyś dowiedzieć się więcej na ten temat? Jeśli nie znasz tego zagadnienia, przeczytaj najpierw nasz tekst, w którym przybliżamy tę problematykę. Kwestie te opisujemy również dokładniej w artykule: Co to jest smart home?
Inteligentny dom – systemy dopasowane do mieszkańców
Systemy smart home w różnych domach mogą się od siebie znacznie różnić. Instalacje te mogę być mniej i bardziej złożone. Wszystko zależy od tego, na jakie elementy inteligentnego domu inwestor się zdecyduje.
Charakterystyczną cechą systemów smart home jest modułowość. W jednym domu można zamontować automatyczne rolety w każdym oknie, wstawić drzwi z elektronicznym zamkiem, system alarmowy, a do tego założyć monitoring. W innym mieszkaniu właściciel może się zdecydować tylko na rolety, ale za to dodatkowo postawić na inteligentne gniazdka i oświetlenie, a także czujniki dymu, czadu i zalania.
Każdy inteligentny dom może mieć inne systemy i funkcjonalności. Warto tu dodać, że nawet w przypadku tych samych rozwiązań tego samego producenta w dwóch różnych obiektach, systemy smart home mogą być od siebie odmienne, jako że można je inaczej skonfigurować i spersonalizować. Elastyczność rozwiązań inteligentnego domu to ich istotny atrybut. Dzięki temu każdy system można dopasować do potrzeb użytkownika i warunków lokalowych.
Warto też mieć na uwadze, że instalacja smart home może być bezprzewodowa lub przewodowa. Ma to znaczenie dla kwestii użytkowania urządzeń inteligentnego domu. Instalacja przewodowa jest droższa i wymaga poprowadzenia okablowania, ale zarazem jest mniej awaryjna niż instalacja bezprzewodowa.
System smart home może też mieć charakter scentralizowany lub zdecentralizowany. To również wpływa na to, jakie inteligentne urządzenia smart pojawią się w domu. W przypadku systemów scentralizowanych konieczne jest bowiem zainwestowanie dodatkowo w tzw. centralkę, czyli urządzenie kontrolne, będące sercem instalacji. To ono pozwala na sterowanie każdym modułem inteligentnego domu i to ono zarządza całą automatyką. W systemach zdecentralizowanych moduły smart home działają niezależnie od siebie i tak też są sterowane. Ich użytkownik musi się liczyć z koniecznością używania większej liczby pilotów czy aplikacji na urządzenia mobilne do zarządzania tymi urządzeniami.
Warto przy okazji zauważyć, że dawniej, jeśli centralka ulegała awarii, mogło się to wiązać z tym, że cały system smart home przestawał działać. Dziś dąży się do tego, by instalacja miała charakter hybrydowy, czyli by po wystąpieniu problemów system mógł przejść ze scentralizowanego trybu pracy do zdecentralizowanego. Trzeba też podkreślić, że w jednej instalacji można również łączyć ze sobą systemy bezprzewodowe i przewodowe, a więc i tu możemy się zdecydować na rozwiązania hybrydowe.
Systemy smart home mogą się między sobą różnić pod względem sposobu komunikacji między urządzeniami, zarówno jeśli chodzi o łączność bezprzewodową, jak i przewodową. W tym pierwszym wypadku do najbardziej popularnych sposobów komunikacji należą standardy ZigBee, Z-Wave, Bluetooth, Wi-Fi. Co istotne, wiele urządzeń smart bywa zgodnych tylko z jednym z tych protokołów łączności. Wybór któregoś z tych rozwiązań może ograniczać to, jakie akcesoria i moduły będzie można zainstalować. W przypadku systemów przewodowych komunikacja między urządzeniami może przebiegać nie tylko poprzez kable dobrze zaprojektowane do tego celu, jak np. kable sieci Ethernet, ale i przewody zwykłej instalacji elektrycznej.
Tak szeroka oferta różnych rozwiązań smart w istotny sposób wpływa na to, jakie urządzenia znajdą się w inteligentnym domu. Zarazem może utrudniać potencjalnemu inwestorowi wybór idealnego systemu. Na jakie technologie smart home najlepiej się zdecydować? Odpowiedź na to pytanie zależy od indywidualnych potrzeb. Nie ma potrzeby instalować systemu multiroom, kiedy rzadko wykorzystuje się sprzęt audio albo automatyki rolet, gdy preferuje się odsłonięte okna przez cały czas. W tym zakresie może pomóc specjalista lub doświadczony instalator, który podpowie, jakie rozwiązania będą najlepsze i co sprawdzi się w danych warunkach.
Więcej na temat tego, co charakteryzuje wspominane tu rozwiązania smart home, przybliżamy w artykule: W jaki sposób działają systemy inteligentnego domu?
Systemy smart home – elementy inteligentnego domu i systemy kontroli
Instalacja inteligentnego domu tworzy sieć urządzeń wzajemnie się ze sobą komunikujących. Działają one w sposób automatyczny, zgodnie z zaprogramowanymi poleceniami, ale można też nimi zarządzać zdalnie. Są one częścią internetu rzeczy (Internet of Things), czyli jeszcze bardziej rozbudowanej sieci urządzeń, w skład której można zaliczyć także inne urządzenia elektroniczne (chcesz wiedzieć więcej na temat IoT? Zajrzyj do wpisu: Co to jest internet rzeczy?).
Jeśli chodzi o systemy smart w naszych mieszkaniach, elementy inteligentnego domu można podzielić na:
- komponenty funkcjonalne
- komponenty łącznościowe
- komponenty sterujące
Komponenty funkcjonalne to wszelkiego rodzaju urządzenia funkcjonalne i wykonawcze, a także akcesoria domowe, które służą wykonaniu jakiejś czynności czy osiągnięciu jakiegoś efektu. Do tej kategorii urządzeń można zaliczyć zarówno czujniki oraz urządzenia służące zbieraniu danych, jak i klimatyzatory, termostaty, systemy alarmowe i monitoring, sprzęt AGD czy inteligentne żarówki.
Komponenty łącznościowe to te elementy instalacji, dzięki którym cały system smart home może się komunikować oraz funkcjonować, a także dzięki którym może być zarządzany. To zatem przede wszystkim okablowanie, centralka w sieci przewodowej oraz router w sieci bezprzewodowej. Mogą to też być wzmacniacze sygnału i inne urządzenia, które łączą ze sobą poszczególne elementy systemu w jedną, sprawnie działającą całość.
Ostatnim elementem instalacji, który należy wyróżnić, są komponenty sterujące. Nie zawsze mają one fizyczną postać. Mogą to być bowiem naścienne panele sterujące, inteligentne przyciski i sterowniki, centralka oraz piloty, ale i aplikacje mobilne i aplikacje w chmurze na urządzenia mobilne takie jak smartfony i tablety.
Warto zauważyć, że urządzenia mogą pełnić więcej niż jedną funkcję. Doskonałym tego przykładem jest centralka, która z jednej strony gwarantuje przepływ informacji w systemie, z drugiej sprawuje też funkcję kontrolną.
Należy tu też wspomnieć o systemach kontroli wspomagających obsługę smart home i zapewniających użytkownikowi interfejs, dzięki któremu można zarządzać instalacją inteligentnego domu. Chodzi o oprogramowanie takie jak:
- Google Home / Google Nest
- Amazon Echo i Alexa
- Apple HomeKit
- IFTTT
Google Home jest rozwiązaniem zaproponowanym przez Google, które obecnie funkcjonuje jako Google Nest. To głośniki, które poprzez komendy głosowe wydawane Asystentowi Google, pozwalają zamienić ten produkt w domowe centrum kontroli nad systemem smart home. Jako Google Home urządzenie to pojawiło się w 2016 roku.
Amazon Echo to również marka smart głośników oferowanych przez tę amerykańską korporację, które wraz z asystentem głosowym Alexa mogą być wykorzystywane w automatyce domowej. Początkowo produkt był rozwijany właśnie jako smart głośnik, jednak z czasem przejął rolę centrum kontroli nad systemami smart home. Pierwsza generacja Amazon Echo pojawiła się w 2014 roku. System może też być wykorzystywany do tworzenia list z zadaniami, streamowania podcastów, odtwarzania audiobooków oraz muzyki i tym podobnych funkcji.
Apple HomeKit to oprogramowanie specjalnie zaprojektowane do tego, by obsługiwać domową automatykę. Oczywiście, powinna ona być kompatybilna z systemami iOS/iPadOS. Aplikacja pozwala w łatwy sposób na znalezienie nowych urządzeń i ich konfigurację. Istnieje od 2014 roku. Do komunikacji HomeKit wykorzystuje asystenta głosowego Siri.
IFTTT to skrót od “if this, then that…”. Aplikacja pozwala zautomatyzować pewne procesy, umożliwiając programowanie mniej lub bardziej skomplikowanych czynności na zasadzie “jeśli stanie się to, zrób to…”. Koncepcja tego produktu powstała jeszcze w 2010 roku, a produkt trafił na rynek rok później. Warto zauważyć, że jest wykorzystywany do różnych celów, nie tylko w domowej automatyce. Platforma może być na przykład używana do zbierania informacji czy zamieszczania wpisów w sieciach społecznościowych. Co ważne, w smart home może służyć łączeniu urządzeń obsługujących dwa różne protokoły komunikacyjne.
Nie są to oczywiście jedyne aplikacje, dzięki którym sterowanie systemami inteligentnego domu jest możliwe. Wiele firm oferuje swoje własne, autorskie platformy software. Pod względem funkcjonalności aplikacje te w pełni spełniają potrzeby użytkowników. Jako oprogramowanie dedykowane do zarządzania smart home mogą być bardzo rozbudowane, gwarantując użytkownikom pełną kontrolę nad elementami inteligentnego domu.
Niezależnie od tego, jaki system smart home zostanie wybrany przez inwestora, instalacja powinna być dobrze zaprojektowana. Konsultacje w tej kwestii powinny odbywać się na jak najwcześniejszym etapie budowy mieszkania. To, dlaczego ten temat ma tak duże znaczenie, wyjaśniamy w tekście: Projekt inteligentnego domu – jak zaplanować i przeprowadzić?
Urządzenia smart home – automatyka w naszych domach
Akcesoria smart i inteligentny sprzęt odznaczają się dużą różnorodnością. Branża cały czas dostarcza nowe rozwiązania, znajdując kolejne sposoby na to, by zautomatyzować jakieś procesy lub po prostu ułatwić ludziom codzienne funkcjonowanie w mieszkaniach. Klienci decydują się zaś na inteligentne urządzenia smart z trzech głównych powodów. Chodzi tu o poprawę bezpieczeństwa, komfortu życia oraz oszczędności, jakie można dzięki tego rodzaju instalacjom osiągnąć.
Warto przy tym podkreślić, że od dłuższego czasu rozwiązania smart home nie są czymś elitarnym, niedostępnym dla przeciętnego właściciela domu. Inteligentna automatyka oczywiście wiąże się ze sporymi wydatkami, zwłaszcza w bardziej rozbudowanych systemach, jednakże koszt instalacji inteligentnego oświetlenia, gniazdek smart plug czy różnego rodzaju smart akcesoriów nie jest na tyle wysoki, by był poza zasięgiem kogoś, kto i tak decyduje się na budowę nowego mieszkania lub generalny remont.
Co istotne, rozwiązania smart coraz częściej stają się powszechnie akceptowanym standardem. Wypada tu zarazem zaznaczyć, że trudno precyzyjnie wskazać, które urządzenia można już uznać za smart, a które jeszcze nie (np. czy są nimi rolety sterowane i programowane pilotem?), a także kiedy obecność systemów smart sprawia, że można mówić o inteligentnym domu (czy wystarczy jeden moduł, np. ogrzewanie, czy musi ich być więcej). Nie jest też łatwo przypisać każdemu urządzeniu jednej funkcji, jako że może ono służyć kilku celom – smart rolety to nie tylko większy komfort, ale i szansa na oszczędności; inteligentny domofon to zarówno większy komfort, jak i bezpieczeństwo domowników, etc.
Inteligentne urządzenia smart – bezpieczeństwo
Poprawa bezpieczeństwa to dla wielu osób najważniejszy powód, dla którego zakładane są systemy inteligentnego domu. Wyróżnić tu można dwie kategorie instalacji.
Pierwsza z nich obejmuje urządzenia, które zapobiegają awariom i wypadkom, a także ostrzegają i alarmują w razie wystąpienia zagrożenia dla życia i mienia właścicieli domu. Chodzi tu m.in. o sytuacje, które wynikają z nieprawidłowego działania, złego użytkowania lub uszkodzenia domowych instalacji oraz sprzętów. Czujniki mogą na przykład wykryć ulatnianie się gazu lub czadu. Mogą też wywołać alarm w przypadku zaprószenia ognia, tlącego się pożaru lub powiadomić o zalaniu mieszkania.
Druga kategoria urządzeń jest używana do tego, aby zabezpieczyć mieszkańców i ich dobytek przed niepowołanym dostępem. Są to przede wszystkim wszelkiego rodzaju kamery i systemy monitoringu. To także inteligentne zamki, systemy alarmowe i czujniki ruchu, które uniemożliwiają włamanie się do mieszkania lub ostrzegają o takiej próbie. Mogą też służyć rejestrowaniu wydarzeń, co bywa pomocne w uchwyceniu i ustaleniu personaliów osób, które naruszyły mir domowy.
Inteligentne urządzenia, które montuje się w domach głównie ze względu na kwestie bezpieczeństwa, to przede wszystkim:
- czujniki ruchu
- czujniki dymu
- czujniki czadu
- czujniki gazu
- czujniki zalania wodą
- czujniki otwarcia drzwi i okien
- kamery i monitoring (kamery zewnętrzne i kamery wewnętrzne)
- inteligentne domofony i videodomofony
- inteligentne zamki
- zestawy automatyki do bram garażowych i drzwi wejściowych
- fotokomórki
- systemy antywłamaniowe
- systemy alarmowe i akcesoria (np. tagi do alarmów czy syreny alarmowe)
Inteligentne urządzenia smart – komfort
Istotną motywacją dla wielu osób, które decydują się zamontować u siebie zestaw smart home, jest komfort, jaki zapewniają tego rodzaju rozwiązania. Automatyzacja wielu rutynowych procesów jest po prostu wygodna. Właściciel mieszkania nie musi się przejmować na przykład tym, aby zasunąć rolety – system zrobi to sam.
Wygodna jest również zdalna kontrola nad urządzeniami. Przydatne są choćby funkcje inteligentnego sprzętu AGD, w którym rozwiązania smart – m.in. sterowanie głosowe – stają się powoli standardem. Szybko można też docenić to, że aby wyłączyć oświetlenie nie trzeba wstawać z kanapy i wystarczy komenda głosowa lub zaznaczenie odpowiedniej opcji w aplikacji mobilnej. Istotna jest przy tym elastyczność systemów smart home, jako że automatyzacja może dotyczyć wielu czynności. Co więcej, to od użytkownika zależy, jak je skonfiguruje. I to też jest ważny powód, dla którego podejmowana jest decyzja o montażu instalacji smart home.
Wiele urządzeń smart pozwala podnieść jakość codziennego funkcjonowania. O wiele przyjemniejsze jest życie domowe, kiedy nie trzeba korzystać z włącznika, by zapalić światło na schodach, a zapala się ono automatycznie po wykryciu użytkownika. Albo gdy przechodząc z jednego pomieszczenia do drugiego inteligentny system nagłośnienia sprawia, że odtwarzana aktualnie muzyka podąża za domownikiem i sprzęt audio sam się uruchamia. Również predefiniowane sceny w przypadku kina domowego (np. przyciemnienie świateł i zasunięcie rolet), gdy zasiadamy do ulubionego serialu, są czymś co można docenić i do czego łatwo się można przyzwyczaić. Warto tu zresztą podkreślić, że dzięki systemom smart home można tworzyć odpowiednią atmosferę w domu, dopasowując ją do pory dnia (choćby poprzez zmianę barwy oświetlenia) czy aktualnie wykonywanych czynności (takich jak praca w home office, czytanie, oglądanie telewizji, itd).
Do urządzeń, dzięki którym życie w domu staje się bardziej komfortowe, możemy zaliczyć:
- automatyczne rolety
- inteligentne oświetlenie
- inteligentne głośniki
- centralki
- panele, przyciski, przełączniki i włączniki
- moduły sterujące (natężeniem światła, urządzeniami elektrycznymi, etc.)
- sprzęt AGD (pralki, suszarki, zmywarki, okapy kuchenne, kuchenki, piekarniki, lodówki, etc.)
- sprzęt audio, RTV i inne sprzęty multimedialne, a także ekrany i wyświetlacze
- akcesoria i gadżety (np. ekspresy do kawy, oczyszczacze powietrza, roboty sprzątające, odkurzacze automatyczne, lampki biurkowe)
- inteligentne systemy ogrodowe (np. systemy podlewania roślin)
Inteligentne urządzenia smart – oszczędności
Instalacje inteligentnego domu wiążą się z dodatkowymi kosztami dla inwestora. Zarazem mogą oznaczać spore oszczędności w dłuższej perspektywie. Stale rosnące koszty energii sprawiają zaś, że rozwiązania smart home stają się coraz bardziej opłacalne. Nie powinno więc dziwić, że na inteligentny dom decydują się ludzie, dla których ważne są względy ekonomiczne. I to tym bardziej, że ceny instalacji inteligentnego domu też stają się coraz bardziej przystępne.
W jaki sposób smart home może przynieść oszczędności dla portfela? Chociażby poprzez inteligentne sterowanie ogrzewaniem i klimatyzacją. System może na przykład obniżyć temperaturę, gdy nie ma nas w domu, zmniejszając tym samym zużycie energii. Może zasunąć rolety, by chronić wnętrze przed nagrzaniem przez słońce w upalny dzień, co oznaczałoby bardziej intensywną pracę klimatyzacji. Może też wyłączyć wentylację, gdy sami o tym zapomnimy po otworzeniu okien.
Możliwe jest również odcięcie zasilania do gniazdek, gdy nie korzystamy z określonego sprzętu, np. do telewizora, który po wyłączeniu przechodzi w tryb czuwania, korzystając przy tym z energii elektrycznej. Być może zużycie nie jest wówczas duże, ale w skali roku może już być zauważalne, a do tego kumuluje się, jako że tego typu urządzeń w naszych domach mamy więcej. Elementy inteligentnego domu pozwalają nam zachować nad tym kontrolę.
Dobrym przykładem jest też sprzęt AGD, który sam dostosuje zużycie energii czy mediów do potrzeb. Inteligentna pralka może dobrać odpowiedni program, a więc zużycie prądu i wody w zależności od ilości załadowanej do niej odzieży. Tu warto zresztą podkreślić, że instalacje smart home to nie tylko oszczędności dla portfela, ale i właśnie zmniejszone zużycie energii, wody, gazu, etc. Dzięki nim można bardziej racjonalnie gospodarować zasobami, co jest w zgodzie z ekologicznym podejście do życia – tak ważnym dla coraz większej liczby osób. Instalacje smart home to także oszczędność czasu, co jest oczywiście efektem automatyzacji domowych czynności, którymi nie musimy się już zajmować.
Jest jeszcze jeden aspekt inteligentnych urządzeń, o którym rzadko się wspomina, a który też jest istotny. Chodzi tu o ostrzeżenia o awariach oraz monitoring urządzeń w zakresie ich eksploatacji. Zapobieganie usterkom lub powiadamianie użytkownika o ich wystąpieniu też może być źródłem oszczędności. Gdy system wykryje podwyższone zużycie energii czy wody (lub gdy sami to zauważymy, obserwując zbierane dane statystyczne), mamy szansę zlokalizować problem zanim przyniesie on nam zwiększone rachunki lub zanim przerodzi się w poważniejszą awarię. Podobnie jeśli chodzi, przykładowo, o ostrzeżenie o zużytym lub zapchanym filtrze, skutkujące nieefektywnym działaniem urządzenia (np. okapu kuchennego).
Jakie urządzenia smart są montowane w domach ze względu na oszczędności? Wymienić tu można w szczególności:
- inteligentne gniazdka (smart plug)
- systemy sterowania ogrzewaniem (termostaty, sterowanie centralnym ogrzewaniem, pompami ciepła, fotowoltaiką, kaloryferami)
- systemy klimatyzacji i wentylacji
- czujniki temperatury i wilgotności powietrza
Urządzenia smart home przynoszą swym użytkownikom wiele korzyści. Mogą się z nimi też wiązać jednak pewne zagrożenia. Jak w przypadku każdej technologii, instalacje smart home mają swoje jasne i ciemne strony. Opisujemy je w materiale: Czy systemy smart home mają wady i jakie są ich zalety?
Systemy inteligentnego domu dają nam wiele korzyści. Instalujemy je, aby ułatwiały nam życie i poprawiały nasze bezpieczeństwo. Dzięki automatyzacji zyskujemy czas i oszczędzamy energię, a codzienne funkcjonowanie w mieszkaniu staje się bardziej komfortowe. Warto jednak pamiętać o tym, że system smart home to nie tylko zalety. Rozwiązania inteligentnego domu mają też pewne minusy, które warto poznać, zanim podejmie się decyzję o ich wdrożeniu. Dobrze wiedzieć zarówno, jakie są wady, jak i zalety inteligentnego domu.
Po przeczytanie tego tekstu dowiesz się:
- jak działa smart home i jak można wykorzystać jego systemy?
- jakie są wady inteligentnego domu?
- jakie są zalety systemów smart home?
- z jakimi kosztami należy się liczyć i czy warto inwestować w smart home?
Znasz już zalety oraz wady systemów smart home i zdecydowałeś się wdrożyć tego rodzaju rozwiązania u siebie? Jeśli potrzebny ci jest elektryk w Londynie, który sprawnie i fachowo ma podłączyć u ciebie urządzenia inteligentnego domu, zapraszamy do kontaktu.
Inteligentny dom – jak to działa i jak można go wykorzystać?
System smart home to mniej lub bardziej skomplikowana sieć urządzeń elektronicznych. Są one instalowane przede wszystkim po to, by ułatwić człowiekowi codzienne funkcjonowanie, poprawić jego poczucie bezpieczeństwa oraz umożliwić bardziej racjonalne gospodarowanie zasobami. Innymi słowy, systemy smart home są wdrażane ze względu na wygodę, bezpieczeństwo i oszczędności, które dzięki nim są możliwe.
Na inteligentny dom składa się szereg urządzeń, które łączą się ze sobą przewodowo (przez okablowanie) lub bezprzewodowo (poprzez fale radiowe). System smart home może mieć rozproszony lub scentralizowany charakter. Co ważne, cała instalacja jest modułowa. Dwa różne domy inteligentne mogą mieć różne elementy instalacji smart. Warto dodać, że poszczególne systemy są względem siebie autonomicznie, choć oczywiście można je ze sobą skorelować. Zgodnie z koncepcją internetu rzeczy, po zaprogramowaniu działają one w sposób automatyczny, bez potrzeby ingerencji ze strony człowieka.
Podstawowym elementem instalacji smart home są czujniki, które zbierają i przesyłają dane. Ich przetwarzaniem może zajmować się tak zwana centralka lub inne urządzenie kontrolne odpowiedzialne tylko za ten jeden system. Dane mogę być też przetwarzane przez chmurę obliczeniową i aplikacje. System musi mieć elementy sterowania, którymi mogą być urządzenia mobilne, fizyczne kontrolery oraz oprogramowanie. Niezbędny element instalacji inteligentnego domu to także urządzenia wykonawcze i odbiorniki, które są odpowiedzialne za wykonywanie poleceń systemu. Całość wymaga sprawnego kanału komunikacyjnego (okablowanie, łączność bezprzewodowa) oraz standardu komunikacji (Wi-Fi, Bluetooth, ZigBee).
Systemy smart home mają szerokie zastosowanie. Korzystają z nich np. systemy monitoringu, instalacje alarmowe i domofony, automatyczne rolety i bramy, czujniki czadu, dymu, gazu i zalania, instalacje oświetleniowe, inteligentne systemy kontroli temperatury, programatory klimatyzacji i zużycia prądu, systemy multimedialne, różnego rodzaju gadżety, sprzęt AGD. Warto tu podkreślić, że zarówno sposób działania, jak i sposób wykorzystania technologii smart home, mają ogromny wpływ na to, jakie są wady i zalety systemów inteligentnego domu. To właśnie te kwestie kształtują korzyści oraz zagrożenia, które są związane z implementacją technologii smart home.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, jak działają systemy smart home? Sprawdź nasz artykuł na ten temat.
Zalety inteligentnego domu
Systemy smart home są instalowane coraz częściej. Stale rośnie liczba zwolenników tego rodzaju technologii. Niewątpliwie korzyści płynące z instalacji systemów smart home są na tyle duże, by przyciągać nowych użytkowników. Jakie to są jednak zalety?
Poprawa bezpieczeństwa
Przede wszystkim systemy inteligentnego domu faktycznie poprawiają bezpieczeństwo mieszkańców. Automatyka budowlana pomaga w wykrywaniu zagrożeń dla życia i mienia, ostrzegając i zapobiegając różnego rodzaju problemom.
Pierwszą kategorią urządzeń, które nam w tym pomagają, są wszelkiego rodzaju czujniki. Pozwalają wykrywać dym, gaz lub czad, a to oczywiście zwiększa bezpieczeństwo domowników.
Do drugiej kategorii możemy zaliczyć urządzenia pozwalające zapobiegać awariom lub wypadkom. Przykładem mogą być inteligentne gniazdka, które odcinają prąd w przypadku zwarcia, chroniąc przed pożarem.
Trzeci rodzaj urządzeń to wszelkiego typu kamery i systemy monitoringu. Dzięki nim można obserwować zarówno wnętrze domu, jak i jego otoczenie. Jest to oczywiście możliwe w sposób zdalny, a w razie potrzeby nagranie można odtworzyć nawet po pewnym czasie.
Czwarty typ urządzeń smart home podnoszących poziom bezpieczeństwa w budynku są systemy zabezpieczające dostęp, np. inteligentne domofony, zamki do drzwi, bramy, systemy antywłamaniowe, a nawet rolety do okien.
Kolejna kategoria to systemy alarmowe, które możemy powiązać zarówno z czujnikami, jak i z system monitoringu. Urządzenia te nie tylko ostrzegają o wykryciu zagrożenia, ale mogą też powiadomić odpowiednie służby np. o ryzyku zaistnienia pożaru czy nieuprawnionym dostępie do mieszkania.
Oszczędności: obniżanie kosztów i lepsze gospodarowanie zasobami
Niezwykle istotnym aspektem dla wielu użytkowników smart home są kwestie związane z oszczędzaniem. To jedna z najważniejszych zalet inteligentnego domu. Inwestorzy często zwracają na nią uwagę.
Systemy smart home pozwalają na lepsze, bardziej efektywne zarządzanie zasobami. W szczególności dotyczy to zużycia energii, a zwłaszcza prądu, ale i inne media w coraz większym stopniu wykorzystują możliwości, jakie dają inteligentne urządzenia.
Przykładowo, w domach coraz częściej pojawia się sprzęt AGD, który oszczędniej pobiera wodę. Nowoczesne pralki mogą mieć wbudowaną wagę, która pozwala urządzeniu optymalnie dobrać ilość wody oraz czas pracy. Również łazienkowa bateria bezdotykowa (tzw. bateria sensorowa) może przynieść oszczędności w kwestii zużycia wody.
Największe oszczędności przynosi jednak lepsze zarządzanie energią elektryczną. Smart home to między innymi inteligentne oświetlenie, które można zaprogramować, by samodzielnie włączało i wyłączało się w konkretnych porach dnia, w zależności od poziomu światła na zewnątrz lub po opuszczeniu pomieszczenia przez domownika.
Mniejsze zużycie prądu zapewniają również inteligentne gniazdka. Smart plug to rozwiązanie, które pozwala odciąć zasilanie do urządzeń (np. o określonej godzinie) pozostających w tradycyjnych domach przez cały dzień w trybie stand-by. Dobrym przykładem może tu być telewizor, który pobiera prąd nawet wtedy, gdy nic nie oglądamy. Nawet jeśli nie prowadzi to do dużych kosztów, zawsze można na tym nieco zaoszczędzić.
Największe oszczędności są jednak związane z optymalizacją kosztów energii zużywanej do ogrzewania. System smart home po wyjściu domowników sam może obniżać temperaturę w domu. Może też ją podwyższać o zaprogramowanej godzinie, abyśmy nie musieli po powrocie czekać na to aż się zagrzeje w mieszkaniu. Automatyzacja może również dotyczyć klimatyzacji. Czujniki temperatury w obu przypadkach pomagają ustawić harmonogram pracy, który bardziej efektywnie wykorzystuje zasoby. Są w stanie – choćby w oparciu o prognozy pogody, prognozy kosztów energii i inteligentne liczniki – same dbać o to, by koszty przetworzenia energii były jak najniższe, np. dobierając jej źródło.
Warto przy okazji podkreślić, że oszczędności uzyskane dzięki systemom inteligentnego domu oznaczają korzyści nie tylko dla portfela, ale i dla środowiska. Smart home jest miejscem bardziej ekologicznym, choćby ze względu na energooszczędność. Dąży się przy tym do tego, by takie budynki miały zerowy wpływ na środowisko.
Wypada też zaznaczyć, że zgodnie z aktualnymi trendami producenci inteligentnego sprzętu przykładają coraz większą wagę do tego, by oferowane urządzenia były trwałe, wytrzymałe, a także by jak najdłużej działały bezawaryjnie. Do produkcji często wykorzystywane są również materiały z recyklingu, ogranicza się użycie PCV i polistyrenu (styropianu), etc. Firmy stawiają na ekotrendy, rozumiejąc znaczenie odpowiedzialnego podejścia do środowiska.
Poprawa komfortu codziennego życia
Istotnym argumentem na rzeczy instalacji smart jest też komfort, który zapewniają. Systemy inteligentnego domu w ogromnym stopniu wpływają na codzienne funkcjonowanie w różnych jego aspektach.
Inteligentne urządzenia to między innymi lepszy standard jeśli chodzi o multimedia. Sterowany głosowo domowy zestaw kinowy z predefiniowanymi scenami (ustawieniami obrazu i dźwięku) dostosowanymi do różnego rodzaju treści (np. filmy czy sport z platform Canal+ lub Cyfrowy Polsat) to przykład mniej zaawansowanego rozwiązania. Bardziej rozbudowana instalacja może automatycznie zasuwać rolety i przyciemniać światło, gdy zasiadamy do oglądania ulubionego serialu. Z kolei dzięki inteligentnemu nagłośnieniu i systemowi rozpoznawania obecności w pokojach muzyka będzie podążać za przemieszczającym się po domu użytkownikiem.
Życie ułatwia i uprzyjemnia nam również inteligentny sprzęt AGD. Lodówka smart może rozpoznać, kiedy żywność w środku ulegnie zepsuciu i nas o tym powiadomić. Może też wykryć, kiedy jakiegoś produktu zabraknie, dopisując go do listy zakupów. Z kolei kuchenkę sterowaną zdalnie można uruchomić z pracy lub sama może się włączyć o określonej godzinie, podgrzewając wstawiony do niej wcześniej obiad tak, by był gotowy akurat po naszym powrocie. Możliwości różnego rodzaju urządzeń AGD i inteligentnych gadżetów, takich jak inteligentne wagi, zegary, lampki, wentylatory, grzejniki, a nawet dekoracje ścienne, są naprawdę szerokie.
Systemy smart mogą też pozytywnie wpływać na samopoczucie i zdrowie użytkownika. Inteligentne oświetlenie jest w stanie dobierać natężenie światła i jego barwę, np. w zależności od pory dnia czy pogody. To zapewnia większy komfort i ułatwia relaksowanie się. Wieczorami automatyczne ograniczenie chłodnego, niebieskiego oświetlenia (pobudzającego do działania) na rzecz światła ciepłego (kojącego i uspokajającego) może pomóc uniknąć problemów ze wzrokiem i z zasypianiem.
Inteligentne systemy mogą też zdjąć z domowników szereg obowiązków i zwolnić z konieczności wykonywania pewnych czynności. Robot sprzątający pomaga zachować czystość w mieszkaniu, a jednocześnie my nie musimy biegać z odkurzaczem. Automatyczny system nawadniania pomaga nam uniknąć konieczności chodzenia z konewkami lub wężem po ogrodzie.
Dużą zaletą jest również to, że urządzenia inteligentnego domu funkcjonują samodzielnie, bez konieczności ingerencji człowieka. Jeśli jednak pojawi się potrzeba zmiany ustawień, użytkownik ma pełną kontrolę nad wszystkimi elementami smart home. Co równie istotne, można tymi urządzeniami sterować głosowo lub zdalnie, np. poprzez urządzenia mobilne czy centralkę. Smartfon lub tablet mogą stać się będącymi stale pod ręką domowymi centrami dowodzenia. To komfort i oszczędność czasu. Warto też dodać, że w przypadku systemów bezprzewodowych istotną zaletą jest brak okablowania, a co za tym idzie zwiększona mobilność i elastyczność tego rodzaju rozwiązań.
Sprawdź czym jest inteligentny dom i co warto wiedzieć o smart home. W naszym artykule przedstawiamy najważniejsze informacje odnośnie tego, co to jest smart home, jak systemy tego typu działają, z jakich elementów się składają i dlaczego tak ważny jest projekt inteligentnego domu.
Wady inteligentnego domu
Systemy smart home nie są pozbawione wad. Istnieją też pewne ograniczenia rozwoju tego typu technologii, które przyczyniają się do spowolnienia ich upowszechniania się. Należy również pamiętać o zagrożeniach wynikających z zastosowania instalacji smart home.
Koszty instalacji smart home
Wysokie ceny instalacji smart home pozostają jednym z głównych czynników hamujących dynamiczny rozwój branży. Pojedyncze systemy nie muszą być bardzo drogie (np. inteligentne rolety zewnętrzne), jednakże bardziej skomplikowane instalacje będą się wiązać z dużymi wydatkami. Im bardziej rozbudowany system smart home, tym wyższe koszty jego wdrożenia.
Co więcej, zazwyczaj tradycyjne rozwiązania – choć oferują mniejsze możliwości – są tańsze niż ich inteligentne odpowiedniki. Dlatego wielu inwestorów wciąż woli decydować się na przykład na ręcznie zasuwane rolety zamiast elektrycznych.
Nawet jeśli inteligentne rozwiązania w dłuższej perspektywie przynoszą spore oszczędności, część inwestorów woli niższe wydatki na dom dziś zamiast w przyszłości. Niektórzy decydują się na wdrażanie systemów smart home etapami, aby nie musieć wydawać dużych kwot jednorazowo.
Należy przy tym brać pod uwagę zarówno koszty samego sprzętu, jak i koszty montażu. Do tego dochodzą wydatki związane z przygotowaniem projektu inteligentnego domu, który przy bardziej rozbudowanych instalacjach jest koniecznością.
Nadmiar inteligentnych urządzeń i bezpieczeństwo danych
Pewnym kłopotem może być liczba urządzeń w domu. Im bardziej technologie internetu rzeczy i smart home rozwijają się, tym więcej elektroniki w naszym otoczeniu. Przy systemach bezprzewodowych może to prowadzić do spowolnienia i zakłóceń przesyłania danych, choć współczesne domy inteligentne są tak projektowane, by nie stanowiło to problemu.
Większym kłopotem jest jednak to, że tym wszystkim trzeba móc jakoś zarządzać. Nie zawsze zaś dostajemy zintegrowany system, który pozwala zarządzać wszystkimi urządzeniami. Często do każdego sprzętu jest osobna aplikacja. Do wielu urządzeń dodawany jest pilot. Przy dużej liczbie urządzeń znika przez to jedna z najważniejszych zalet smart home, czyli prostota i intuicyjność. Nagle okazuje się, że obsługa inteligentnego domu nie jest już tak komfortowa, a opanowanie całego systemu to pewien wysiłek.
Osobna kwestia to bezpieczeństwo danych. W systemach bezprzewodowych sygnał jest transmitowany poprzez fale radiowe. Potencjalnie mogą one zostać odebrane przez osoby postronne, co jest o tyle istotne, że systemy smart home to obiekt zainteresowania cyberprzestępców. Również aplikacje mobilne i dane w chmurach mogą stać się celem ataku hakerów. Informacje zbierane przez urządzenia inteligentnego domu mogą zostać wykradzione i wykorzystane przeciwko użytkownikowi lub na jego niekorzyść.
Warto tu zauważyć, że dane są zbierane, przesyłane i przetwarzane przez firmy dostarczające systemy smart home. Nie zawsze wiadomo, kto ma do nich dostęp i jak je wykorzystuje. Nawet przy założeniu, że producenci co do zasady dbają o bezpieczeństwo danych użytkowników i nie wykorzystują ich w niewłaściwy sposób (np. do zwiększania sprzedaży swoich produktów), to i tak istnieje ryzyko wycieku informacji, na co nie mamy wpływu.
Ponadto, rozwiązania inteligentnego domu mogą budzić obawy osób wyczulonych na punkcie naruszania sfery prywatnej. Automatyka budowlana, kamery i różne rozwiązania smart home mogą nas stale śledzić. To monitorowanie oczywiście przynosi wiele korzyści, jednakże nie dla każdego taka obserwacja będzie czymś komfortowym.
Problemy ze standaryzacją oraz inne problemy i zagrożenia
Dużym problemem jest także brak jednego standardu wspólnego dla wszystkich producentów. Istnieją co prawda protokoły i metody przesyłania danych, z których korzystają wszyscy, jednakże firmy często tworzą do obsługi swoich urządzeń osobne środowiska. Jeśli użytkownik zdecyduje się na rozwiązania jednej marki, nie może być pewny, że będą one kompatybilne z urządzeniami innej marki. W efekcie można mieć dwa różne systemy smart home, które zamiast być ze sobą połączone, będą działały względem siebie niezależnie.
Brak standaryzacji prowadzi również do niezdecydowania ze strony potencjalnych klientów, którzy nie potrafią wybrać najlepszego dla siebie rozwiązania. Ponadto, systemy smart home to stosunkowo nowa branża i nie każdy wie, jak duży jest potencjał urządzeń inteligentnego domu i jakie mogą one przynieść korzyści. Niska świadomość konsumentów sprawia, że duża część z nich wstrzymuje się z wdrożeniem smart home, całkiem z tego rezygnuje lub nawet nie bierze takiej opcji pod uwagę przy budowie domu.
Kłopotliwe może być także zbyt duże poleganie na technologiach inteligentnego domu, zwłaszcza tych opartych na SI. System smart home też może ulec awarii. Może też zostać źle zaprogramowany. Gdy usterka dotyczy instalacji związanych z rozrywką czy komfortem codziennego funkcjonowania w mieszkaniu, oznacza to co najwyżej niezbyt przyjemną niedogodność. Kiedy rzecz dotyczy jednak urządzeń związanych z bezpieczeństwem, np. czujników dymu, zbyt duża wiara w niezawodność urządzeń smart home może okazać się zagrożeniem dla zdrowia i życia użytkownika.
Warto tu jeszcze wrócić do kwestii kosztów, choć nie tyle implementacji samego systemu, ile jego użytkowania. W przypadku systemów bezprzewodowych należy pamiętać o tym, że urządzenia smart home też muszą skądś czerpać energię. Jeśli nie są podpięte do prądu, należy liczy się z wymianą baterii. Do tego dochodzi jeszcze kwestia serwisowania i naprawy urządzeń, gdy pojawi się usterka. To generuje pewne dodatkowe wydatki.
Wypada też podkreślić, że montaż instalacji smart home może się wiązać z pewnymi niewygodami, jeśli jest wykonywany w starym budynku. Najlepiej takie prace przeprowadzać przy okazji remontu, zwłaszcza jeśli system inteligentnego domu ma charakter przewodowy. Dobrze też pamiętać o tym, że w przypadku chęci modyfikacji starego systemu lub wymiany urządzeń na nowe (np. ze względu na rozwój nowych technologii) nie w każdym wypadku będzie to proste i tanie, zwłaszcza jeśli projekt instalacji smart home nie brał takiej możliwości pod uwagę.
Z jakich elementów składa się smart home? Jakie inteligentne urządzenia smart mogą znaleźć się w domu? O tym właśnie piszemy w materiale: Jakie są elementy inteligentnego domu i jakie technologie smart home wybrać?
Inteligentny dom – czy warto inwestować w smart home?
Czy biorąc pod uwagę wady i zalety systemów inteligentnego domu warto inwestować w tego rodzaju rozwiązania? Wydaje się, że tak, bo korzyści przewyższają koszty i ewentualne zagrożenia związane z wdrożeniem instalacji. Nie są to jednak rozwiązania dla każdego i nie wszystkie rozwiązania należy zaimplementować w każdym domu. O ile urządzenia gwarantujące niższe rachunki za prąd ucieszą każdego inwestora, to już monitoring, domowe kino, a nawet automatyczne rolety zewnętrzne dla sporej części osób będą zbędnymi gadżetami. Dlatego rozważając instalację systemów smart home warto zastanowić się, co mieszkańcom będzie tak naprawdę potrzebne i z czego będą korzystać. Instalacje smart home mają bowiem przełożenie na styl życia.
Można założyć, że instalacje smart home są przynajmniej 20% droższe od standardowych. Dla wielu to znacząca różnica, nawet biorąc pod uwagę ewentualne oszczędności w przyszłości. I to tym bardziej, że choć amortyzacja inwestycji jest pewna, trudno precyzyjnie wskazać moment, w którym się ona zwróci. Wpływa na to zbyt wiele czynników, np. wahania cen. Z pewnością jednak systemy smart home to rozwiązania przyszłościowe, a asortyment produktów stale się poszerza i oferuje nowe możliwości. Jest to jednak inwestycja długoterminowa.
Warto przy okazji zwrócić uwagę, że systemy inteligentnego domu mogą wpływać na wzrost wartości nieruchomości. Nowoczesne technologie mogą mieć też znaczenie z punktu widzenia ubezpieczycieli. Dom wyposażony w systemy takie jak monitoring czy czujniki dymu i inteligentne alarmy jest bezpieczniejszy niż budynek pozbawiony takich rozwiązań. Należy też pamiętać o tym, że w naszym codziennym życiu stale zwiększa się rola urządzeń elektronicznych. Posiadanie inteligentnego domu będzie zatem w przyszłości atutem, który może wiele rzeczy ułatwić.
Nie jest jednak łatwo zdecydować się, jaki system smart home wybrać i jakie rozwiązania są najlepsze. Bardziej rozbudowane instalacje mogą kosztować nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych, zwłaszcza w dużych domach. Oprócz samego sprzętu należy tu brać pod uwagę koszty robocizny, wykończenia, zabezpieczenia instalacji, projektu, dodatkowego wyposażenia i serwisowania. Bardziej skomplikowane systemy wymagają pomocy ekspertów i specjalistycznej wiedzy, co wpływa też na tempo prac na budowie nowego mieszkania. Nie zawsze jest to sprzęt łatwy w instalacji. Choć zatem systemy smart home są czymś atrakcyjnym, każdy inwestor musi sam znaleźć odpowiedź na pytanie, czy jest to coś, czego naprawdę potrzebuje i oczekuje.
Na co zwracać uwagę przy projektowaniu instalacji inteligentnego domu? Dlaczego systemy smart home warto mieć zaprojektowane przed ich instalacją? Piszemy o tym w artykule: Projekt inteligentnego domu – jak zaplanować i przeprowadzić?
Nasze domy stają się coraz bardziej zautomatyzowane. Wyłączanie świateł, zasuwanie rolet, otwieranie zamków w drzwiach, uruchamianie klimatyzacji, zamykanie okien – to tylko kilka działań, którymi systemy inteligentnego domu mogą samodzielnie zarządzać. Na jakiej zasadzie to jednak działa? W jaki sposób inteligentny dom funkcjonuje? Choć smart home to nowoczesne technologie, systemy te nie są aż tak skomplikowane, jak to się może wydawać.
Z tego tekstu dowiesz się:
- jak działa system inteligentnego domu?
- czym różni się system scentralizowany od zdecentralizowanego?
- czym charakteryzuje się bezprzewodowy i przewodowy system inteligentnego domu?
- jakie protokoły komunikacyjne są wykorzystywane do obsługi smart home?
- jaki ekosystem smart home można wybrać?
Montaż systemów inteligentnego domu to zadanie dla specjalisty. Jeśli jest ci potrzebny elektryk w Londynie, skontaktuj się z nami i sprawdź naszą ofertę.
Systemy inteligentnego domu – ogólne zasady działania
Rozwiązania smart home sprawiają, że czujemy się bezpieczniej i poprawia się komfort naszego codziennego życia. Inteligentny system zarządzania energią w domu może też przynieść spore oszczędności. Instalacje smart home są więc zakładane także z powodów ekonomicznych. Co więcej, system inteligentnego domu nie potrzebuje do działania ingerencji człowieka. Wykonuje polecenia zgodnie z zaprogramowanym harmonogramem lub parametrami. Domowa automatyka sama dba o to, by realizować wyznaczone jej zadania. Jak to wszystko działa?
Przede wszystkim muszą istnieć urządzenia, które będą dostarczać systemowi informacje na temat aktualnych warunków. To wszelkiego rodzaju czujniki i sensory, które zbierają dane i przekazują je do przetworzenia do urządzenia decyzyjnego. Może to być tzw. centralka lub inny kontroler systemu, np. aplikacja w chmurze obliczeniowej. Po zinterpretowaniu danych system podejmuje działania, których realizacją zajmuje się oprzyrządowanie wykonawcze. Z tego wynika również, że między tymi urządzeniami musi istnieć kanał komunikacyjny. Służy do tego łączność bezprzewodowa – czyli fale radiowe – lub przewodowa – czyli okablowanie. Całość uzupełnia interfejs użytkownika: system sterowania i zarządzania poszczególnymi układami.
Jak to już wcześniej zostało wspomniane, zautomatyzowanie może dotyczyć procesów z różnych sfer domowego życia. Smart home pozwala zoptymalizować zużycie energii, zmienić oświetlenie, dostosować temperaturę w mieszkaniu, otwierać zdalnie zamki, odłączać zasilanie od gniazdek, monitorować i wykrywać zagrożenia. Wszystkie te systemy działają lub przynajmniej mogą działać modułowo, niezależnie od siebie. Choć to człowiek je programuje i ustala parametry ich działania, cała ta aparatura pracuje samodzielnie. Użytkownik nie musi pełnić nad nią stałego nadzoru. Nie ma również potrzeby wydawania jej non stop tych samych poleceń.
Ważne jest zarazem to, że inteligentny dom może być sterowany zdalnie. Do obsługi najczęściej wystarczy urządzenie mobilne i odpowiednia aplikacja, choć systemem można też zarządzać głosowo, poprzez pilota lub za pomocą panelu kontrolnego centralki. Nie trzeba nawet być fizycznie w domu. Automatyczne systemy inteligentnego domu są praktycznym zastosowaniem idei internetu rzeczy, czyli sieci wzajemnie ze sobą połączonych, autonomicznie funkcjonujących urządzeń. Użytkownik ma przy tym nad nimi pełną kontrolę i może monitorować ich działanie.
Nie wiesz co to jest inteligentny dom? Chciałbyś wiedzieć więcej na temat tego, czym jest internet rzeczy? Sprawdź nasze artykuły na ten temat.
Inteligentny dom – jaki system: scentralizowany czy zdecentralizowany?
Istotną kwestią, jeśli chodzi o sposób działania smart home, jest struktura jego sieci i sposób zarządzania poszczególnymi systemami. Można tu wyróżnić dwa warianty:
- inteligentny dom – system scentralizowany
- inteligentny dom – system zdecentralizowany
Obie opcje mają swoje wady i zalety. System scentralizowany charakteryzuje się obecnością tak zwanej centralki. Stanowi ona hub dla wszystkich innych urządzeń smart home. Jest mózgiem inteligentnego domu. To centralka zarządza urządzeniami wykonawczymi i przetwarza informacje, które otrzymuje od czujników.
Zaletą systemów scentralizowanych jest prostota działania oraz kompleksowość całego systemu. Wszystkie polecenia wykonuje jeden ośrodek. Cały system łatwo przeprogramować i ustawić, a ponadto można to zrobić szybko. Taki system ma też wady. Głównym problemem jest ewentualna awaria centralki. Może się to wiązać z wyłączeniem całego systemu i utrudnieniami w jego zarządzaniu. Choć w przypadku usterki urządzenia powinny przejść na tryb rozproszony, może to i tak oznaczać niedogodności w zakresie sterowania i kontroli nad poszczególnymi systemami, zwłaszcza jeśli chodzi o zmianę ustawień. Problemy mogą się też pojawić przy chęci modernizacji instalacji smart home. Nowe technologie niekoniecznie muszą być wstecznie kompatybilne ze starą centralką, a do tego nie ma gwarancji, że takie usprawnienia nie będą wymagać wymiany całej instalacji. Mówimy tu oczywiście o perspektywie kilkunastu czy kilkudziesięciu lat.
System zdecentralizowany działa w inny sposób. Tu w pełni wykorzystany jest modułowy charakter instalacji smart home. W tym wypadku każdy system – nawet jeśli się ze sobą komunikuje – działa w sposób autonomiczny. Sterowanie jednym elementem nie wpływa w bezpośredni sposób na działanie innych elementów. W systemie scentralizowanym centralka może na przykład jednocześnie uruchomić zasłanianie rolet zewnętrznych oraz włączyć oświetlenie. W systemie zdecentralizowanym można zaprogramować oba działania na tę samą godzinę, ale będą się one uruchamiały niezależnie od siebie.
Niewątpliwie do plusów takiej struktury należy odporność na awarie. Problem z jednym modułem nie pociągnie za sobą zablokowania całego systemu. Urządzenia dalej będą działać. Łatwiej je też wymienić, gdy dojdzie do awarii lub zdecydujemy się na modernizację któregoś z elementów systemu smart home. Są też jednak minusy. Brak centrali oznacza, że każde urządzenie należy osobno zaprogramować, co może być czasochłonne. Co więcej, mogą one wymagać osobnych aplikacji lub paneli kontrolnych do sterowania. Obsługa tego rodzaju systemów jest po prostu mniej komfortowa. Konfiguracja i integracja całej instalacji w jedną, sprawnie działającą sieć może też się wiązać z koniecznością skorzystania z usług profesjonalisty, co może oznaczać dodatkowe koszty ze strony inwestora.
Należy podkreślić, że duże znaczenie ma odpowiedni projekt instalacji inteligentnego domu. Właściwie zaprojektowana instalacja smart home ogranicza ryzyko wystąpienia usterek i awarii, a także ułatwia ich naprawę oraz rozbudowę systemu. O roli projektu smart home piszemy więcej w artykule: Projekt inteligentnego domu – jak zaplanować i przeprowadzić?
Inteligentny dom – system bezprzewodowy a systemy przewodowe
Wybór systemu scentralizowanego lub zdecentralizowanego powinien być podejmowany na wczesnym etapie wdrażania smart home. Decyzja ta musi uwzględniać indywidualne potrzeby inwestora oraz sposób użytkowania instalacji inteligentnego domu. Nie jest to jednak jedyna istotna rzecz, którą trzeba brać pod uwagę na początku inwestycji. Znaczenie ma także to, jaki kanał łączności systemy smart home mają wykorzystywać – okablowanie czy fale radiowe?
Również w tym wypadku należy mówić o tym, że oba rozwiązania mają swoje plusy i minusy. Pod względem funkcjonalności nie ma między nimi różnic. Wybór zależy od preferencji użytkownika (świadomego wad i zalet tych rozwiązań) oraz od warunków mieszkaniowych.
Przewodowy system inteligentnego domu do komunikacji wykorzystuje okablowanie. Do jego zalet należy zaliczyć niezawodność. Systemy przewodowe działają szybko i sprawnie. Zapewniają stabilne przesyłanie danych. W przypadku przewodów nie ma problemów z zakłóceniami. Instalacja jest bezpieczniejsza pod kątem cyberataków. Dobrze sprawdza się w domach o dużej powierzchni, w których inteligentny system sterowania domem jest bardzo rozbudowany.
Są też jednak wady. Przede wszystkim instalacja musi być dobrze rozplanowana. Przewody należy umiejętnie poprowadzić. Układ okablowania, zwłaszcza w bardziej rozbudowanych systemach, może być dość złożony. Trzeba tu zresztą brać pod uwagę nie tylko instalację smart home, ale i instalację elektryczną oraz ewentualną rozbudowę systemu w przyszłości. Dlatego dobrze, by montaż instalacji inteligentnego domu przeprowadzał doświadczony fachowiec (osobom zamieszkującym Londyn w UK możemy polecić tu nasze usługi).
Wpływa to oczywiście na koszty, do których należy doliczyć wydatki poniesione na zakup przewodów. Co więcej, instalację najlepiej przeprowadzać w czasie generalnego remontu lub budowy mieszkania. W innym wypadku należy brać pod uwagę spore niedogodności, nie wspominając o kosztach związanych z modernizacją, np. kuciem ścian pod przewody, tynkowaniem, malowaniem, itd.
Warto tu zresztą podkreślić, że system przewodowy staje się częścią infrastruktury budynku. W przypadku przeprowadzki mało racjonalne wydaje się kucie ścian tylko po to, by odzyskać zainstalowany sprzęt i przenieść go do nowego miejsca. Z drugiej strony, automatyka może być cennym atutem, podnosząc wartość mieszkania przy sprzedaży. Potencjalny nabywca może być zadowolony z tego, że kupuje inteligentny dom.
Systemy bezprzewodowe są natomiast lepszym rozwiązaniem w mniejszych mieszkaniach, w budownictwie wielorodzinnym oraz w przypadku niechęci do przeprowadzania remontu. Do ich zalet należy zaliczyć większą elastyczność w kwestii montażu. Planowanie instalacji nie jest tu aż tak istotne. Montaż urządzeń można przeprowadzić w dowolnym momencie. Nie ma też równie dużego problemu z ich przestawieniem w razie chęci przeprowadzenia zmiany aranżacji wnętrza.
W przypadku systemów bezprzewodowych należy się zarazem liczyć z ewentualnością występowania zakłóceń. Niektóre materiały budowlane mogą tłumić sygnał, co może wymuszać konieczność instalowania wzmacniaczy sieci. Również duża liczba urządzeń może wpływać na przepustowość łącza, a zatem na szybkość i jakość przesyłania danych. System bezprzewodowy jest też potencjalnie bardziej narażony na cyberzagrożenia. Choć producenci smart home dbają o dobre zabezpieczenie urządzeń i ryzyko jest stosunkowo niskie, komunikacja poprzez fale radiowe daje hakerom dodatkową drogę ataku.
Istnieje też trzecia droga, czyli system hybrydowy. W takim wypadku łączymy urządzenia przewodowe i bezprzewodowe w jedną sieć. Tam gdzie liczy się niezawodność można poprowadzić okablowanie. W miejscach trudniej dostępnych, gdzie nie chcemy robić remontu, w przypadku urządzeń o niskim poborze energii lub rzadziej używanych, wystarczą systemy bezprzewodowe.
Systemy smart home przynoszą wiele korzyści, ale mogą też być źródłem pewnych problemów. Piszemy więcej na ten temat w tekście: Czy systemy smart home mają wady i jakie są ich zalety?
Smart home – protokoły komunikacyjne
Sieć smart home łączy ze sobą przeróżne urządzenia. Oświetlenie, systemy bezpieczeństwa, zamki, termostaty i klimatyzacja, telewizory i głośniki, laptopy, tablety, smartfony, sprzęt AGD – to wszystko tworzy domowy internet rzeczy, zapewniając użytkownikowi oszczędności, poczucie bezpieczeństwa, komfort i rozrywkę. Zasadniczo wszystko, co wykorzystuje do działania elektryczność, może stać się częścią systemu inteligentnego domu – przewodowo lub bezprzewodowo. Sieć nie zaistniałaby jednak, gdyby nie dedykowane do tego celu protokoły komunikacyjne.
Poszczególne urządzenia smart home muszą wymieniać między sobą informacje. Aby mogły się ze sobą porozumieć, należało stworzyć wspólny dla obu elementów standard, który gwarantowałby to, iż odbiornik faktycznie odbierze nadawany sygnał. Tym właśnie są protokoły komunikacyjne. To standardy łączności, dzięki którym między odbiornikiem a nadajnikiem może zachodzić wymiana informacji. Każdy standard różni się jeśli chodzi o możliwości, jakie oferuje. Niektóre rozwiązania w konkretnych warunkach mogą okazać się lepsze niż inne, np. ze względu na liczbę urządzeń, które można ze sobą połączyć w danym systemie, jakość i sposób transmisji danych, zasięg łączności, zabezpieczenia, etc.
Istnieje wiele protokołów komunikacji. Część ma charakter przewodowy, część jest bezprzewodowa. Niektóre są przeznaczone do systemów zdecentralizowanych, a inne do scentralizowanych. Mamy standardy międzynarodowe, opracowane wspólnie przez korporacje z branży IT, jak również rozwiązania firmowe. Taka sytuacja nie sprzyja inwestorom, którym trudniej przez to zrozumieć rynek i wybrać najlepsze rozwiązania. Sprawę komplikuje również to, iż jedna instalacja smart home może korzystać z kilku różnych protokołów komunikacji. Warto zatem poznać przynajmniej te najbardziej popularne standardy. Należą do nich:
- ZigBee
- Z-Wave
- Wi-Fi
- Bluetooth
- KNX
Inne przewodowe i bezprzewodowe protokoły komunikacji to na przykład DECT ULE, EnOcean, Loxone, LON, LCN, Powerline. Każdy z tych standardów może być wykorzystany, by stworzyć inteligentny dom. Jaki system wybrać wobec tego? To zależy od warunków lokalowych, potrzeb użytkownika oraz dostępności usług i produktów. Warto pamiętać, że systemy inteligentnego domu mogą wykorzystywać więcej niż jeden protokół, jednakże może to oznaczać, że urządzenia oparte o różne standardy nie będą się mogły ze sobą bezpośrednio komunikować. Najwygodniejszym rozwiązaniem jest korzystanie z jednego rozwiązania, ale z różnych względów może nie być to możliwe lub pożądane. Warto przy tym zauważyć, że można się też spotkać z urządzeniami kompatybilnymi z więcej niż jednym standardem (np. mogącymi działać zarówno w oparciu o ZigBee, jak i Z-Wave).
System inteligentnego domu – ZigBee
ZigBee jest standardem bezprzewodowym, który został opracowany w 1998 roku. Od 2002 roku technologia ta jest rozwijana przez ZigBee Alliance (rebrandowany w 2021 roku na CSA, czyli Connectivity Standard Alliance), organizację zrzeszającą firmy z branży. W jej skład wchodzą takie marki jak Somfy, Philips, Xiaomi, Bosch, Huawei, Comcast, Amazon, Samsung, Siemens, Motorola. W 2004 roku pojawiała się wersja 1.0 standardu. Od 2016 roku obowiązuje specyfikacja 3.0.
Zasięg ZigBee to około 100 metrów. System ten wykorzystuje dwustronną komunikację co oznacza, że urządzenia z nim zgodne mogą wysyłać i odbierać sygnały. ZigBee wyróżnia się sporym bezpieczeństwem komunikacji, jako że jest tu stosowane szyfrowanie oraz klucze kryptograficzne. Do zalet systemu należy również niskie zapotrzebowanie na energię. Ponadto, systemy smart ZigBee mogą być dość rozbudowane. Plusem jest także duża liczba produktów od różnych producentów oraz zapewniane przez nich wsparcie.
ZigBee jest szeroko stosowany w automatyce domowej, a zwłaszcza w czujnikach ruchu, czujnikach przeciwpożarowych, czujnikach drzwi i okien, inteligentnych gniazdkach, monitoringu. Do komunikacji wykorzystuje dwa pasma częstotliwości – zależnie od regionu pasmo w zakresie od 700 do 900 MHz (np. w Chinach 784 MHz, a w USA i w Australii 915 MHz) oraz dla każdego regionu pasmo 2,4 GHz.
System inteligentnego domu – Z-Wave
Z-Wave pojawiło się w 1999 roku. To standard bezprzewodowy zaproponowany przez duńską firmę Zensys. Zaprojektowano go tak, by pozwalał na transfer małych pakietów danych poprzez niskoenergetyczne fale radiowe (800-900 MHz – zależnie od regionu wykorzystuje różne częstotliwości). Ma zasięg do 100 metrów (komunikacja bezpośrednia point-to-point, cała sieć może mieć zasięg do 800 metrów, a najnowsza wersja protokołu, Z-Wave Long Range z 2020 roku, ma zasięg nawet 1,6 km).
Z-Wave dobrze sprawdza się w urządzeniach wykorzystujących zasilanie bateriami, które funkcjonują przede wszystkim w trybie oszczędzania energii. Inteligentny dom systemy Z-Wave jest dość popularny, a zawdzięcza to powstaniu w 2005 roku stowarzyszenia, skupiającego się na rozwoju tego standardu. Wśród ponad 300 firm wspierających tego rodzaju rozwiązania wymienić można: Fibaro, Fakro, Jasco, Sharp, Somfy, Silicon Labs, Leedarson, Ring, Assa Abloy, Qolsys, Alarm.com. W 2022 roku w sprzedaży było ponad 3500 różnych produktów wykorzystujących protokół Z-Wave.
Do zalet systemów zgodnych z Z-Wave należy zaliczyć możliwość budowy sieci o większym zasięgu niż w przypadku alternatyw. To zaś ze względu na to, w jaki sposób działają urządzenia w tym standardzie (mogą być przekaźnikami sygnału dla innych urządzeń). Obecnie standard Z-Wave powinien zapewniać dobre zabezpieczenie przesyłanych danych, jako że w 2016 roku wprowadzono nowe, silniejsze standardy z szyfrowaniem danych oraz wykorzystaniem unikalnych kodów PIN lub kodów QR. Według Z-Wave Alliance w chwili wdrożenia nowych systemów bezpieczeństwa był to produkt najbardziej zaawansowany pod tym względem na rynku smart home.
Systemy inteligentnego domu – Wi-Fi oraz Bluetooth
Wi-Fi to popularny, bezprzewodowy standard komunikacji, który jest wykorzystywany przede wszystkim w tworzeniu sieci internetowych. Czyni go to naturalnym protokołem łączności również w przypadku domowej automatyki, jako że i tak każde urządzenie chcemy mieć podpięte do internetu.
Do zalet Wi-Fi należy zaliczyć dużą szybkość transmisji danych, zwłaszcza w porównaniu z alternatywami. Za pomocą Wi-Fi można łatwo połączyć różne urządzenia. Ma też spory zasięg (do 100 m), choć może wymagać dodatkowych urządzeń do wzmocnienia sygnału. Nie potrzebuje jednak centralki. Rozwiązania korzystające z Wi-Fi mają też pewne wady. Problemem jest większa podatność na zakłócenia, zwłaszcza przy dużych odległościach oraz dużej liczbie innych sieci Wi-Fi (oraz Bluetooth) w okolicy. Mogą one wchodzić ze sobą w konflikt. Ponadto, w przypadku Wi-Fi należy się liczyć z większym zużyciem energii niż w przypadku mających podobne zastosowanie standardów Z-Wave i ZigBee. Warto też wiedzieć, że choć teoretycznie pod sieć Wi-Fi możemy podpiąć dowolną liczbę urządzeń, w praktyce istnieją pewne ograniczenia (więcej na ten temat piszemy w tekście: Jak wiele urządzeń można podpiąć pod WiFi?).
W automatyce domowej Wi-Fi jest stosowane przede wszystkim przy łączeniu routera zapewniającego dostęp do internetu z centralką lub z poszczególnymi urządzeniami instalacji. Może być też wykorzystywane w przypadku czujników. Warto przy okazji wspomnieć o Bluetooth. To standard komunikacji równie popularny i szeroko znany co Wi-Fi. Ma jednak inne parametry. Ma niższe zużycie energii niż Wi-Fi, ale też niższą tzw. przepływność i mniejszy zasięg (do 10 m). Ograniczona jest także liczba urządzeń, które można dzięki Bluetooth połączyć. Same urządzenia są zaś stosunkowo drogie. Dobrze sprawdzają się w zastosowaniach mobilnych. W automatyce domowej Bluetooth bywa wykorzystywane w czujnikach. W praktyce dobrze uzupełnia się z protokołem Wi-Fi.
System inteligentnego domu – KNX
KNX to być może najbardziej popularny standard przewodowy na rynku (choć istnieje też wariant wykorzystujący łączność bezprzewodową). Jest zdecydowanie jednym z najbardziej popularnych rozwiązań tego typu. Ogromną zaletą systemów przewodowych jest szybkość transmisji danych oraz ich przepustowość. Są one też bardziej energooszczędne i mniej awaryjne niż systemy radiowe. Jako standard KNX powstał w latach dziewięćdziesiątych XX wieku na bazie wcześniejszych standardów BatiBUS, EIB i EHS. Choć na początku rywalizowały one ze sobą na europejskim rynku, w 1997 roku postanowiono o połączeniu sił, powołaniu stowarzyszenia KNX Association i stworzeniu nowego standardu systemów automatyki budynkowej.
Choć KNX ma charakter zdecentralizowany, to wciąż można w tym systemie korzystać z jednostki centralnej. Sieć może się składać z ogromnej liczby urządzeń. Ewentualne awarie jednego urządzenia nie wpływają na pracę innych zaprogramowanych urządzeń. Komunikacja przy udziale standardu KNX może odbywać się za pomocą różnych przewodów (nie tylko kable Ethernet, ale i na przykład poprzez zwykłe okablowanie instalacji elektrycznej). Dzięki temu można dobrać optymalne rozwiązania dla domu, ale instalacja wymaga pomocy fachowca (również w kontekście konfigurowania i programowania urządzeń w sieci KNX).
KNX jest standardem uniwersalnym, który może być wykorzystywany w każdym rodzaju instalacji smart home – od zarządzania energią, przez klimatyzację, po multimedia, systemy monitoringu czy sprzęt AGD. Na rynku można znaleźć ponad 8 tysięcy produktów opartych na tym standardzie. KNX jest wspierane przez ponad 500 producentów. Co ważne, jest on uznawany na całym świecie.
Do czego może posłużyć instalacja smart home? Jakie urządzenia mogą wejść w jej skład? Sprawdź, co piszemy na ten temat w tekście: Jakie są elementy inteligentnego domu i jakie technologie smart home wybrać?
Inteligentny dom – systemy kontroli, czyli aplikacje sterowania
Do zarządzania inteligentnym domem nie wystarczy odpowiednia struktura sieci, kanały łączności i protokoły komunikacji. Musi też istnieć interfejs, który pozwoli człowiekowi nadzorować każdy zautomatyzowany proces, kontrolować systemy i w razie potrzeby wydawać im polecenia. Technologie smart home muszą być zaprogramowane tak, by mogły ze sobą współpracować. Sam router czy centralka to za mało. Musi istnieć jeszcze sposób na to, aby móc tym układem zarządzać. Do tego właśnie służą systemy kontroli takie jak:
- Google Home (obecnie Google Nest)
- Amazon Echo z asystentem głosowym Alexa
- Apple HomeKit
- Samsung SmartThings
- Bosch Home Connect
- Xiaomi MiHome
- IFTTT
Każda z tych platform pozwala użytkownikowi w komfortowy sposób zarządzać i konfigurować urządzenia będące częścią systemu inteligentnego domu. Dzięki nim cały system może być zintegrowany i sterowany w jednym miejscu. Aplikacje te mogą być wspierane przez asystentów głosowych, co jeszcze bardziej ułatwia obsługę. Systemy inteligentnego domu możemy kontrolować poprzez:
- piloty
- panele dotykowe i klawiatury naścienne
- urządzenia mobilne (tablety i smartfony)
- komputery (aplikacje sterujące, strony internetowe)
- głośniki-asystentów
Dedykowana aplikacja może dawać zarówno szerokie możliwości, jak i ograniczać użytkownikowi wybór. Pod koniec 2019 roku z rozwiązaniami Amazon zgodne było 85 tysięcy urządzeń, podczas gdy Google deklarował ich 10 tysięcy, a Apple jedynie 450. Tu również brak jednolitego standardu jest problemem, gdyż decydując się na środowisko jednego producenta, nie będzie można skorzystać z produktów drugiego producenta. Każda z platform ma swoje mocne i słabe strony. Ich wybór zależy przede wszystkim od tego, jakie urządzenia smart home inwestor będzie chciał mieć w swoim domu.
Internet of things (IoT), czyli po polsku internet rzeczy, to koncepcja, z którą wiąże się spore nadzieje. Jest jedną z podstaw tak zwanej czwartej rewolucji przemysłowej, ale przede wszystkim to technologia, która już teraz oddziałuje na naszą rzeczywistość. Internet rzeczy to wiele różnego rodzaju udogodnień, które przekładają się na wzrost jakości życia, a także pozwalają na stworzenie smart home z prawdziwego zdarzenia. To przyszłościowy temat. Warto mu się bliżej przyjrzeć, by być gotowym na to, co ze sobą przyniesie.
Z tego tekstu dowiesz się:
- co to jest internet rzeczy i jaka jest jego definicja
- jaka jest zasada działania IoT
- jakie są plusy i minusy, jeśli chodzi o internet rzeczy, zagrożenia i korzyści z jego używania
- jak internet przedmiotów jest wykorzystywany w przemyśle, biznesie i w domu
- jak w praktyczny sposób można wykorzystać IoT u siebie w mieszkaniu oraz jak technologia ta tworzy systemy smart home
Posiadasz instalacje smart home lub elementy internetu rzeczy, które wymagają serwisowania przez doświadczonego fachowca? A może chcesz zamontować lub podłączyć urządzenia IoT u siebie w domu? W obu wypadkach, jeśli potrzebujesz elektryka w Londynie, zachęcamy do kontaktu.
Internet rzeczy – definicja terminu
Warto na wstępie podkreślić, że cała branża IT związana z internetem rzeczy niezwykle szybko i dynamicznie się rozwija. Istotną cezurą w rozwoju IoT są lata 2008-2009. To wtedy liczba urządzeń podłączonych do sieci przekroczyła liczbę ludności na świecie. Uważa się, że był to moment, w którym cała idea nabrała realnego wymiaru.
Skalę rozwoju internetu rzeczy pokazuje to, że wystarczyło około 5 lat, aby liczba urządzeń podłączonych do sieci podwoiła się, osiągając wartość ponad 14 miliardów. Dużo? Zdecydowanie, ale szacuje się, że w 2020 roku mogło ich być nawet między 25 a 50 miliardów. Nawet te bardziej konserwatywne przewidywania to i tak trzy i pół razy więcej niż dziesięć lat wcześniej. Ocenia się zarazem, że rynek IoT w 2019 roku był warty 1,3 bln dolarów, a więc ponad sześć razy więcej niż w 2016 roku.
Znaczenie internetu rzeczy wzrasta i w coraz większym stopniu wpływa na życie człowieka. Stale pojawiają się jego nowe zastosowania. Doskonałym przykładem mogą być wszelkie innowacje związane z wprowadzaniem technologii 5G, tak zwana “rozszerzona rzeczywistość”, a także systemy inteligentnego domu. Sprzyja temu również upowszechnienie się urządzeń mobilnych, dzięki którym możemy komfortowo wykorzystywać internet rzeczy. Co to jednak tak właściwe znaczy? Co kryje się pod tym terminem?
Internet of things jako koncept pojawiło się z końcem XX wieku wraz z upowszechnianiem się sieci internetowych oraz pojawianiem się kolejnych urządzeń elektronicznych pozwalających na zdalne sterowanie nimi. Termin został wprowadzony przez przedsiębiorcę Kevina Ashtona w 1999 roku. To on jako pierwszy miał użyć frazy internet rzeczy. Definicja tego terminu przyjęta przez Ashtona głosi, że internet rzeczy to sieć inteligentnych, połączonych ze sobą urządzeń.
Jak funkcjonuje internet rzeczy?
Istotnym aspektem działania internetu rzeczy jest to, że połączone w sieci urządzenia mają rozproszony charakter. Mogą się ze sobą komunikować, zbierając i przetwarzając dane. I co równie ważne, nie są sterowane bezpośrednio przez człowieka. Interakcja między użytkownikiem a urządzeniem odbywa się na zasadzie doraźnej potrzeby. W innym wypadku infrastruktura IoT działa automatycznie w zakresie zadanych parametrów. Nie potrzebuje przy tym osobnego serwera, aby mogła funkcjonować.
Na najbardziej podstawowym poziomie internet rzeczy składa się z węzłów pomiarowych i wykonawczych (np. czujników), które zbierają informacje oraz wykonują polecenia (np. podniesienie temperatury w pomieszczeniu). Wszystkie te dane są przetwarzane, analizowane i gromadzone w chmurze obliczeniowej (np. platformy Amazon AWS IoT, Microsoft Azure IoT, IBM IoT Cloud), w różnego rodzaju usługach udostępnianych przez producentów sprzętu. Aplikacje internetu rzeczy, na przykład na urządzenia mobilne takie jak smartfon, to interfejs użytkownika. Pozwalają człowiekowi zarządzać całym systemem.
Newralgicznym elementem sieci IoT jest kanał komunikacyjny. To dzięki niemu poszczególne urządzenia mogą się ze sobą komunikować. Może on mieć charakter przewodowy lub bezprzewodowy, choć to raczej ten drugi sposób łączności jest preferowany. Dane są przesyłane poprzez różne protokoły komunikacyjne, np. IPv6, MQTT, Ethernet, ZigBee, NFC, Bluetooth, Z-Wave, Wi-Fi, Sigfox, 6LowPAN, 3G, 4G, 5G. Odznaczają się one różnymi parametrami i zastosowaniami.
Przykładowo technologia 5G, o której więcej piszemy w tym artykule, jest wykorzystywana w sieciach komórkowych. Z kolei systemy inteligentnego domu mogą być oparte na ZigBee, tworząc sieć bezprzewodową łączącą różne urządzenia takie jak systemy alarmowe, automatyka domowa czy systemy monitoringu (np. telewizja przemysłowa).
Internet rzeczy – zagrożenia i korzyści
Internet rzeczy otacza nas w coraz większym stopniu. Stale rośnie liczba urządzeń, które go tworzą. W nadchodzących latach kupienie sprzętu elektronicznego, który nie wykorzystuje w jakimś stopniu rozwiązań IoT, będzie coraz trudniejsze. A skoro internet rzeczy jest tak powszechny, a jego popularność zwiększa się, warto się zastanowić nad tym, co nam on daje, jakie są korzyści z jego wykorzystania oraz czy w związku z tym istnieją jakieś zagrożenia.
Dynamiczny rozwój internetu rzeczy wiąże się z uproszczeniem i zautomatyzowaniem wielu działań. Pomaga on w optymalizacji zarządzania urządzeniami, czasem i przestrzenią. Służy poprawie jakości codziennego życia. Urządzenia IoT są stosowane zarówno na dużą skalę w gospodarce, w przemyśle, w rolnictwie, w transporcie, jak i bardziej lokalnie, w miastach i domach. Są też wykorzystywane do poprawy bezpieczeństwa, np. zdrowotnego.
Upowszechnienie się sieci urządzeń IoT ma ogromny wpływ na nasze codzienne życie, zarówno korzystny, jak i niekorzystny. Jednym z najczęściej wskazywanych problemów jest kwestia prywatności. Jest ona zagrożona na wielu płaszczyznach. Sprzęt IoT pozwala zbierać dane o użytkownikach. Nie zawsze jest jasne, gdzie te informacje trafiają, kto je przetwarza i w jakich celach oraz kto ma do nich dostęp. Istnieje możliwość, że dane zebrane dzięki IoT zostaną wykorzystane przez samych dostawców w niewłaściwy sposób, wbrew woli i bez zgody użytkownika, np. w celach zwiększenia przez firmę własnej sprzedaży. Powiązana z tym jest też kwestia modelu biznesowego producentów (subskrypcja usług zamiast sprzedaży dóbr) oraz uzależnienia odbiorców od oferty konkretnych marek.
Dlatego niezwykle ważne są gwarancje bezpieczeństwa danych, transparentność oraz odpowiednia ochrona ze strony producentów sprzętu i oprogramowania. I to tym bardziej, że telemetria jest obiektem zainteresowania cyberprzestępców. Urządzenia te są podatne na włamania i ataki hakerów, np. w celu przejęcia kontroli nad nimi czy kradzieży danych. Bezpieczeństwo internetu rzeczy to jedno z większych wyzwań, z którymi trzeba się będzie mierzyć wraz z rozwojem sieci.
Pewien problem to także powszechna implementacja rozwiązań opartych na Sztucznej Inteligencji i zbytnia ufność w ich niezawodność. Automatyka przynosi wiele korzyści, ale bezkrytyczne poleganie na niej może mieć tragiczne konsekwencje. Przykładem może być sytuacja, w której mamy do czynienia z awarią czujników dymu, a w mieszkaniu wybucha pożar. Przekonanie, że nic nam nie grozi, bo systemy smart home dbają o nasze bezpieczeństwo, może wówczas być zgubne. Podobnie może być w przypadku powierzenia pełnej kontroli nad jazdą samochodowi autonomicznemu, co może prowadzić do wypadku. Z kolei awaria serwerów może powodować problemy z działaniem sieci, czego efektem może być paraliż miejskiej komunikacji.
Nie można też wykluczyć tego, że wadliwie działające urządzenia IoT wprowadzą nas w błąd, powodując różnego rodzaju niedogodności, np. przekonując nas do zamówienia produktów, których w danym momencie jednak nie potrzebujemy. Istotnym problemem związanym z IoT jest przeciążenie percepcji człowieka. Już teraz wiele osób narzeka na natłok informacji oraz zbyt dużą liczbę powiadomień na smartfonie. Ma to przełożenie na nasze codzienne zachowania, poziom drażliwości i zdolność do koncentracji. Dalszy rozwój internetu rzeczy niesie ze sobą ryzyko pogłębienia się tego zjawiska.
Zarazem rozbudowa IoT to istotne korzyści. Mimo wspomnianych wcześniej obaw, ogólny poziom bezpieczeństwa rośnie. Systemy inteligentnego domu, takie jak czujniki włamania, dymu czy zalania, automatyczne alarmy, kamery miejskie i monitoring czy sensory zamontowane w samochodach, pomagają w wykryciu zagrożeń i pozwalają na szybszą reakcję w razie wystąpienia problemów.
Elementy internetu rzeczy przyczyniają się ponadto do poprawy poziomu i komfortu życia. Możliwość wydawania urządzeniom poleceń głosowo lub w sposób zdalny to wygoda, pozwalająca oszczędzić czas. Nie trzeba już podchodzić do przedmiotu, aby wcisnąć przycisk. Wystarczy wypowiedzieć odpowiednią komendę lub wykorzystać rozwiązania mobilne w internecie rzeczy, wchodząc w interakcję z urządzeniem poprzez aplikację. Można też je zaprogramować tak, aby działały według określonych parametrów, np. ustawiając wyłączanie świateł w mieszkaniu o ustalonej godzinie. Dotyczy to także zarządzania rozrywką i multimediami poprzez systemy takie jak Amazon Echo czy Google Home.
Automatyzacja w wielu sferach życia pozwala na bardziej efektywne zużycie energii i ograniczenie kosztów. Urządzenia IoT mogą lepiej, bardziej ekonomicznie nią zarządzać. W efekcie mamy bardziej racjonalne gospodarowanie zasobami, a zwłaszcza energią elektryczną. To zaś przekłada się na redukcję zanieczyszczeń. Jednocześnie należy mieć na uwadze to, że wszystkie te elektroniczne urządzenia trzeba jakoś zasilać. Zwiększenie się ich liczby pociąga za sobą zwiększone zapotrzebowanie na energię. Oznacza to konkretne wyzwania dla sektora energetycznego i ekologii, ale jest też bodźcem do rozwoju nowych, lepszych technologii, np. w zakresie odnawialnych źródeł energii takich jak fotowoltaika.
Systemy inteligentnego domu tworzą czasem dość skomplikowaną sieć wzajemnie połączonych i komunikujących się ze sobą urządzeń. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak to wszystko może ze sobą funkcjonować, sprawdź artykuł: W jaki sposób działają systemy inteligentnego domu?
Warto podkreślić, że dalszy rozwój IoT przyniesie spore korzyści dla społeczeństwa i gospodarki. Branża ta stale tworzy nowe miejsca pracy. Poprawia bezpieczeństwo w przestrzeni publicznej oraz warunki pracy. Internet rzeczy w biznesie pomaga usprawnić procesy produkcyjne, zwiększyć efektywność linii produkcyjnych i maszyn oraz daje lepszą kontrolę nad produkcją. W handlu oraz marketingu umożliwia personalizację oferty poprzez wprowadzanie promocji o indywidualnym charakterze czy wyświetlanie pożądanych reklam. Dzięki internetowi rzeczy możne lepiej realizować potrzeby klienta i usprawnić jego obsługę w sklepach. Analiza i możliwość zbierania danych dają też przedsiębiorcom szansę na podejmowanie lepszych decyzji biznesowych.
Internet rzeczy w domu i w biznesie
Jak w codziennym życiu sprawdza się internet rzeczy? Przykłady zastosowania tego rodzaju technologii można mnożyć. W handlu wskazać tu można chociażby system bezobsługowy w sklepie firmy Amazon w Seattle, który pozwolił zlikwidować kolejki. Klienci wybierali w nim produkty, którymi byli zainteresowani, a czujniki rejestrowały, które produkty były zabierane. Po opuszczeniu sklepu produkt był dodawany do wirtualnego koszyka, a klient otrzymywał powiadomienie o zakupie oraz obciążane było jego konto.
Jeszcze innym przykładem jest zastosowanie tzw. beaconów. To nadajniki radiowe, które komunikują się z urządzeniami mobilnymi poprzez technologię Bluetooth. Wysyłają dane, które użytkownik może odebrać na swoim smartfonie. W sklepach może to posłużyć do informowania klientów o najnowszych promocjach czy prowadzeniu programów lojalnościowych. Z punktu widzenia przedsiębiorcy ważne jest to, że można dzięki nim tworzyć skuteczne kampanie marketingowe.
Potencjał beaconów jest ogromny. W instytucjach kultury mogą służyć jako przewodniki albo źródła dodatkowej informacji o wystawach. Mogą wskazywać drogę, pomagać w nawigacji oraz personalizacji doświadczenia. To dlatego można się z nimi spotkać w hotelach, w biurach, a nawet na statkach. W transporcie mogą zaś być źródłem wiedzy o dokładnej lokalizacji produktu czy przesyłki.
Dzięki czujnikom można zoptymalizować procesy wszelkiego rodzaju. W przemyśle internet rzeczy może pomóc w zapobieganiu awariom, poprawie efektywności zużycia energii, śledzeniu temperatury w procesach produkcyjnych i w wielu innych sytuacjach. Na przykład możliwy jest dzięki niemu monitoring bezczynności urządzeń, co pozwala poprawić efektywność produkcji. Szerokie zastosowania IoT ma w logistyce, w której usprawnia zarządzanie łańcuchami dostaw oraz flotą pojazdów i personelem.
Internet rzeczy pomaga też tworzyć inteligentne miasta. Istnieją systemy monitorowania ruchu ulicznego, które pozwalają zachować płynność jazdy oraz ułatwiają przemieszczanie się pieszych. Są systemy oświetleniowe, które automatycznie włączają się i wyłączają, gdy zajdzie taka potrzeba, np. o określonej porze lub gdy w pobliżu pojawi się człowiek. Mamy też instalacje, które wspierają car-sharing, pomagają w parkowaniu czy ułatwiają korzystanie z wypożyczalni rowerowych i miejskiej komunikacji (choćby automaty biletowe, tablice informacyjne, terminale samoobsługowe). Są wreszcie systemy, które usprawniają zarządzanie siecią ciepłowniczą, gazową, wodną oraz energetyczną. To tylko kilka przykładów tego, do czego w miastach służy internet rzeczy. Zastosowanie tego rodzaju rozwiązań jest niezwykle szerokie.
A co jeśli chodzi o internet rzeczy w domu? Tu też jest mnóstwo możliwości. Przede wszystkim technologie tego typu wykorzystują systemy inteligentnego domu. To między innymi inteligentne oświetlenie i ogrzewanie, termostaty, systemy wentylacji. To także monitoring, systemy alarmowe i systemy bezpieczeństwa. Wskazać tu też należy sprzęt AGD, który coraz śmielej wykorzystuje możliwości, jakie daje IoT. Rozwiązania te zawierają wszelkiego rodzaju smart urządzenia: oczyszczacze powietrza, lodówki, zmywarki, pralki, kuchenki, mikrofalówki, ekspresy do kawy, roboty sprzątające. Elementy IoT są też obecne w telewizorach, głośnikach i innych sprzętach multimedialnych. Mogą nam też towarzyszyć na co dzień jako tzw. wearables, przede wszystkim opaski sportowe fitness, smartbandy i smartwatche.
Systemy smart home to doskonały przykład zastosowania internetu rzeczy w praktyce. O tym jakie urządzenia wchodzą w skład sieci tego rodzaju piszemy w tekście: Jakie są elementy inteligentnego domu i jakie technologie smart home wybrać?
Internet rzeczy – przykłady zastosowania w domu w praktyce
Jak to wszystko działa w praktyce? Często działanie IoT pokazuje się na przykładzie możliwości sprzętu AGD. W sprzedaży można już trafić na lodówki, które dzięki czujnikom i monitoringowi są w stanie wykryć zepsutą żywność lub poinformować o braku jakiegoś produktu. Dzięki powiadomieniu można zatem wybrać się po pracy do sklepu, by kupić potrzebne towary. Można też tak ustawić system, aby lodówka sama zamówiła zakupy żywności z dowozem do domu. Jeszcze innym przykładem możliwości internetu rzeczy może być kuchenka, którą można uruchomić zdalnie jeszcze przed powrotem do mieszkania. W ten sposób można podgrzać przygotowany wcześniej gotowy posiłek, aby był gotowy tuż po naszym przybyciu.
Dobrym przykładem są także systemy oświetleniowe. Można je ustawić tak, aby automatycznie gasiły się lub zapalały o określonej godzinie. Inteligentne żarówki mogą też zmieniać kolor oraz natężenie światła zgodnie z naszymi przyzwyczajeniami. Podobnie działają rolety w systemach smart home. Automatyczny alarm może natomiast sam powiadomić odpowiednie służby, gdy zostanie wykryte zagrożenie, np. przez czujnik dymu.
Internet rzeczy to ogromne możliwości i dopiero odkrywamy związane z nim korzyści i zagrożenia. Z pewnością technologie IoT będą jednak miały w nadchodzących latach coraz większe znaczenie i coraz większy wpływ na nasze codzienne życie.
Projekt inteligentnego domu to pierwszy krok do tego, by cieszyć się z instalacji smart home. Systemy tego typu mogą być bardzo złożone. Im bardziej rozbudowana instalacja, tym większe znaczenie dobrego planowania. Jeśli zależy nam na komforcie użytkowania i funkcjonalności systemu, sprawne rozprowadzenie okablowania, właściwe umiejscowienie poszczególnych elementów inteligentnego domu oraz ich dobre podłączenie, to kluczowa sprawa. Układ instalacji powinien być przemyślany i profesjonalnie przygotowany. Jak zrobić to dobrze? Kiedy postawić na rozwiązania smart home? Jak podejść do projektowania inteligentnego domu? Jaki system wybrać?
Z tego tekstu dowiesz się:
- jakie znaczenie ma decyzja o założeniu instalacji smart home i kiedy się na to zdecydować?
- jakie znaczenie ma wybór systemu inteligentnego domu dla projektu instalacji?
- co należy wziąć pod uwagę w kontekście montażu instalacji smart home?
- z jakimi kosztami instalacji smart home należy się liczyć?
Instalacje smart home to dla ciebie nowość? Sprawdź nasz tekst o tym, co warto wiedzieć o systemach inteligentnego domu. Możesz też poczytać o tym, co to jest smart home.
Kiedy zdecydować się na rozwiązania smart home?
Pytanie, czy warto decydować się na systemy smart home, jest kluczowe, jeśli chodzi o projekt instalacji inteligentnego domu. Przemyślenie tego tematu pozwala stworzyć funkcjonalny system smart home, który odpowiada na rzeczywiste potrzeby użytkowników nieruchomości.
Warto przy tym zauważyć, że nowoczesne budownictwo coraz częściej uwzględnia możliwość montażu instalacji inteligentnego domu nawet wtedy, gdy inwestor nie decyduje się na ich wdrożenie. Jeśli właściciel lokalu w przyszłości zmieni zdanie lub mieszkanie zmieni właściciela, ułatwia to późniejsze prace remontowe i instalacyjne.
Rodzaj i funkcje montowanych systemów smart home zależą przede wszystkim od potrzeb mieszkańców. Najbardziej popularne instalacje inteligentnego domu to te, które pozwalają na sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem i klimatyzacją. Chętnie instalowane są systemy alarmowe oraz systemy monitoringu. Rosnącym zainteresowaniem cieszą się smart instalacje multimedialne, a także instalacje smart home do ogrodu.
Na systemy inteligentnego domu można się zdecydować z różnych powodów. Jako najważniejsze czynniki, mające wpływ na decyzję o instalacji urządzeń smart home, należy wymienić:
- komfort – systemy inteligentnego domu to udogodnienia w użytkowaniu mieszkania. Ich istotne cechy to prostota i bezobsługowość. Dzięki urządzeniom smart home życie staje się przyjemniejsze i bardziej wygodne;
- energooszczędność – kwestie finansowe są niezwykle istotne dla wielu inwestorów, a inteligentne urządzenia bardzo często przekładają się na niższe rachunki, zapewniając spadek kosztów ogrzewania, oświetlenia i zużycia energii;
- bezpieczeństwo – systemy alarmowe, monitoring, wszelkiego rodzaju czujniki, automatyczne zamki pozwalają podnieść poziom zabezpieczenia mieszkania i jego mieszkańców w przypadku sytuacji kryzysowych, np. pożaru, zalania mieszkania, próby włamania;
- ekologiczność – poprzez ograniczenie i zracjonalizowanie zużycia energii systemy smart home wpisują się w ekotrendy, co ma znaczenie dla coraz większej liczby osób;
Mimo zalet instalacji inteligentnego domu, ich montaż nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem. W pewnych sytuacjach lepiej z nich zrezygnować. W szczególności wskazać tu można te inwestycje, w których użytkownik nie wykorzysta potencjału instalacji. Wszak nie każdy potrzebuje tzw. multiroomu (inteligentny system nagłośnienia pomieszczeń).
Inwestycja w smart home nie jest najlepszym rozwiązaniem, gdy systemy tego typu mają być traktowane jako gadżet. Duże znaczenie mają tu koszty inteligentnego domu. Kompleksowa instalacja smart home może się wiązać z dużymi wydatkami. Jeśli do tego dochodzą kwestie związane z remontem, montaż oznacza duże przeróbki lub istnieją istotne problemy techniczne, opłacalność implementacji rozwiązań inteligentnego domu staje pod znakiem zapytania.
Warto podkreślić, że spore znaczenie ma moment, w którym zdecydujemy się na inteligentny dom. Projekt instalacji powinien zostać wykonany jak najwcześniej. Dzięki temu cały system będzie dobrze zaplanowany, a w razie ewentualnych problemów w łatwy sposób przeprojektować schemat instalacji smart home, dostosowując go do nowych potrzeb.
Wczesna decyzja pozostawia również więcej możliwości, jeśli chodzi o wybór systemu inteligentnego domu. Konkretne rozwiązania można bowiem wybrać w późniejszym etapie budowy. Dobry projekt smart home pozwala przygotować nieruchomość na instalację tego rodzaju rozwiązań.
Oczywiście, systemy inteligentnego domu można montować w już istniejących budynkach, odpowiednio je przystosowując. Instalacja bywa jednak wówczas kosztowna. Prace tego typu są czasochłonne i pracochłonne, zwłaszcza gdy remont wymaga sporych przeróbek.
Przy podejmowaniu decyzji o wdrożeniu instalacji smart home warto się też zastanowić nad tym, czy chcemy instalować wszystkie systemy pojedynczo i stopniowo, czy też wolimy montaż wszystkich urządzeń od razu. W tym drugim przypadku należy się liczyć ze sporymi wydatkami, ale im bardziej rozbudowana i skomplikowana instalacja inteligentnego domu, tym bardziej rozsądne wydaje się kompleksowe podejście do problemu.
Jaki system inteligentnego domu wybrać?
Wybór systemu inteligentnego domu ma duże znaczenie dla samego projektu, a także architektury instalacji smart home. Inteligentny dom może działać w oparciu o dwa rodzaje systemów – przewodowe oraz bezprzewodowe. Nie można zarazem powiedzieć, że któraś z tych opcji jest lepsza lub gorsza – obie mają swoje wady i zalety.
Na korzyść systemów bezprzewodowych przemawia to, iż są proste w montażu i nie wymagają instalacji okablowania pod tynkiem. W istniejących budynkach nie trzeba więc kuć ścian. Systemy te zazwyczaj pobierają prąd z baterii, ale można je też podłączyć do sieci. W tym pierwszym wypadku należy się liczyć z problemami z obsługą, np. pamiętać o wymianie źródeł energii. Problemem systemów bezprzewodowych jest także kwestia konfiguracji instalacji przy dużej liczbie urządzeń.
Przewagą przewodowych systemów smart home jest bezawaryjność, bezobsługowość (np. nie wymagają one wymiany baterii) oraz możliwość tworzenia instalacji o dużym poziomie złożoności. Instalacje tego typu – jeśli są dobrze zaprojektowane – można łatwo rozbudowywać. Są one przeznaczone przede wszystkim do nowych budynków oraz mieszkań, które przechodzą gruntowny remont – ze względu na konieczność montażu okablowania. Ich koszty są oczywiście wyższe niż systemów bezprzewodowych.
Pewne znaczenie dla projektowania systemu może mieć rodzaj łączności między urządzeniami w przypadku rozwiązań bezprzewodowych. Elementy instalacji smart home mogą łączyć się między sobą za pomocą standardu Bluetooth, Wi-Fi, technologii ZigBee lub Z-Wave. Każde z tych rozwiązań cechują różne parametry (m.in. zasięg, przepływność łącza, bezpieczeństwo, zużycie energii). Wpływają one na jakość i opóźnienie połączenia, a także organizację sieci i podłączonych do niej urządzeń. Należy też zwrócić uwagę na kompatybilność urządzeń, a także ekosystem, w którym funkcjonują (np. Google Home).
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, jak funkcjonują systemy smart home? Przeczytaj materiał, w którym poruszamy te kwestie: W jaki sposób działają systemy inteligentnego domu?
W czasie projektowania instalacji ważnym czynnikiem jest również to, czy system ma działać w sposób zcentralizowany czy zdecentralizowany. Przekłada się to na sterowanie urządzeniami smart home. Można wydawać im polecenia na kilka sposobów. Wyróżnić możemy:
- sterowanie głosowe
- sterowanie ręczne
- sterowanie za pomocą urządzeń mobilnych (smartfon, tablet)
- sterowanie przez komputer (poprzez aplikację lub przeglądarkę)
W przypadku sterowania ręcznego konieczne jest umiejscowienie w mieszkaniu panelu sterującego z tzw. centralką, de facto mózgiem systemu. Jej lokalizacja jest istotna ze względu na techniczne uwarunkowania całej inwestycji, a także komfort użytkownika. Chodzi o to, by smart home działał sprawnie, montaż instalacji był jak najtańszy, a mieszkańcy mieli pełnię wygody w korzystaniu z systemu.
Projektując instalację inteligentnego domu, należy także uwzględnić to, jakie urządzenia mają ją tworzyć. Najczęściej elementy smart home mogą być obecne w takich obszarach jak:
- system grzewczy
- system alarmowy i monitoring (zamki, kamery, alarmy, domofony)
- furtki i bramy
- instalacja elektryczna (np. gniazda sieciowe, oświetlenie)
- wentylacja i rekuperacja
- żaluzje i rolety
- zraszacze i systemy ogrodowe
- urządzenia RTV i AGD
- multimedia
Określenie zakresu działania instalacji, czyli podłączonych urządzeń, pozwala na opracowanie dobrego schematu systemu. Umożliwia oszacowanie kosztów, a także znalezienie najlepszych rozwiązań oraz opracowanie ewentualnych alternatyw.
Inteligentny dom – schemat instalacji a kwestia montażu
Choć najprostsze systemy – głównie bezprzewodowe – można wykonać samodzielnie, projekty domów inteligentnych najlepiej powierzyć specjalistom. Im bardziej złożona instalacja smart home, tym bardziej jest to istotne. Dotyczy to nie tylko przygotowania schematu systemów inteligentnego domu, ale i montażu. Instalacja elektryczna smart home powinna być dopasowana tak, by mogła wytrzymać obciążenia oraz bezawaryjnie działała ze wszystkimi urządzeniami wpiętymi w system. Musi być wydajna i powinna zapewniać wykorzystanie pełni swego potencjału.
Specjalista przygotuje projekt i przeprowadzi montaż instalacji w fachowy sposób. Dzięki wiedzy i doświadczeniu zrobi to poprawnie i bezpiecznie. Dysponuje narzędziami, które pozwalają przeprowadzić prace szybko i sprawnie. Uniknie również błędów, które mógłby popełnić amator. Przede wszystkim jednak posiada upoważnienia, certyfikaty i uprawnienia, gwarantując montaż instalacji elektrycznej smart home zgodnie z obowiązującymi w UK przepisami, co ma szczególne znaczenie, gdy system ma powstać wraz z centralną szafą rozdzielczą. Współpraca z fachowcem jest też istotna ze względu na serwisowanie i kwestie gwarancyjne.
Współpraca z profesjonalną firmą zaczyna się od rozmowy o oczekiwaniach, potrzebach oraz budżecie klienta. Inwestor powinien wcześniej zastanowić się, co chce zautomatyzować, a także jakie cechy instalacji są dla niego najważniejsze. Dla jednych bardziej istotne będzie bezpieczeństwo, dla innych oszczędność czasu i energii, jakie zapewniają systemy smart home. Jeszcze inni będą przede wszystkim cenić komfort, bezobsługowość i intuicyjność instalacji. To jest też moment, w którym wypada określić budżet inwestycji. Zdecydowanie łatwiej to zrobić z pomocą fachowca, który doradzi i podpowie, jakie rozwiązania są najbardziej opłacalne i rozsądne.
Przed rozpoczęciem prac nad projektem warto przygotować listę systemów, którymi inwestor jest zainteresowany. Powinna zawierać wyszczególnione instalacje smart home z podziałem na systemy będące absolutną koniecznością (np. instalacja alarmowa, monitoring, sterowanie ogrzewaniem), systemy pożądane (np. oświetlenie, sterowanie roletami, kino domowe, etc.) oraz systemy planowane w przyszłości (np. ogrodowe systemy inteligentnego domu). Pozwoli to rozplanować poszczególne urządzenia smart na planie domu.
Warto wziąć pod uwagę, że instalacja smart home może być rozbudowywana lub zmieniana wraz ze zmianą przeznaczenia pomieszczeń. Trzeba też pamiętać o tym, że elementy inteligentnego domy mają charakter modułowy i można je dostosowywać do własnych potrzeb. Należy też przemyśleć to, czy system ma działać w sposób zintegrowany, czy też poszczególne elementy będą względem siebie autonomiczne. Wszystko to pozwala oszacować wymagania budżetowe z jakimi wiąże się inwestycja w inteligentne domy.
Projekty profesjonalnie przygotowane mogą zawierać różne elementy. Można tu wymienić: opis projektu, ankietę i analizę potrzeb klienta, opis funkcji przycisków w pomieszczeniach, opis instalacji i wytyczne dla inwestora, tabelę przewodów elektrycznych i wykaz materiałów do rozdzielnicy, rzuty instalacji poszczególnych systemów smart home. Na projekt składają się zatem schematy i informacje, dzięki którym inwestor może przeprowadzić montaż systemu. Są w nim trasy okablowania, rozmieszczenie punktów elektrycznych, czujników oraz poszczególnych elementów instalacji. Jest też wyznaczone miejsce montażu centralki oraz paneli dotykowych do sterowania. Projekt powinien uwzględniać zalecenia producentów, a same urządzenia powinny znajdować się z dala od wilgoci oraz źródeł wysokich lub niskich temperatur (zwłaszcza w przypadku paneli zintegrowanych z czujnikami). W razie potrzeby można też skonsultować się z architektem wnętrz, który pomoże zachować spójność między widocznymi elementami instalacji smart home a aranżacyjnym charakterem mieszkania. Estetyka też ma znaczenie.
Co ważne, profesjonalny montażysta przeprowadzi wszystkie prace w poprawnej kolejności. Rozprowadzi okablowanie zgodnie z projektem, wykona ewentualne poprawki oraz przeprowadzi dokumentację prac na wypadek serwisowania lub rozbudowy instalacji, a przede wszystkim zrobi to w sposób bezpieczny i zgodny z zasadami. W razie potrzeby wykona przegląd instalacji elektrycznej, co jest szczególnie istotne, gdy systemy smart home są montowane przy okazji remontów istniejących nieruchomości. Elektryk podłączy wszystkie czujniki oraz urządzenia do sieci, a także je przetestuje. Doświadczony fachowiec pomoże również w zaprogramowaniu i ustawieniu systemów inteligentnego domu oraz wszystkich urządzeń sterujących. W razie potrzeby powinien także móc przeszkolić inwestora z obsługi systemu.
Nie jesteś pewien, czy potrzebujesz pomocy elektryka? Przeczytaj nasz artykuł: Nie tylko awarie, czyli kiedy wzywać elektryka, a dowiesz się w jakich sytuacjach warto to robić.
Ile kosztuje projekt i instalacja systemów inteligentnego domu?
Wykonanie projektu inteligentnego domu to dodatkowe koszty, jednakże jest to inwestycja warta rozważenia, a w przypadku bardziej złożonych systemów wręcz niezbędna. Dobre zaplanowanie instalacji pozwala uniknąć problemów technicznych oraz gwarantuje sprawność i bezawaryjność instalacji. Projekt prowadzi do oszczędności czasu oraz środków przeznaczonych na instalację, zwłaszcza gdy w grę wchodzą ewentualne poprawki. Ułatwia również modyfikację systemu w przyszłości. Sam montaż oraz zakup instalacji smart home to wydatek od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Choć koszty inteligentnego domu są wysokie, korzyści płynące z instalacji sprawiają, że rozwiązania tego typu stają się coraz bardziej popularne.
Rozwiązania smart home do pewnego momentu mogły się wydawać fantastyką. Później mogły sprawiać wrażenie ciekawostki. Dziś są coraz bardziej powszechne, stając się powoli standardem w nowym budownictwie. Coraz częściej pojawiają się także jako element modernizacji starych mieszkań. Czym jednak są? Jakie niosą ze sobą korzyści? Temat ten z pewnością zasługuje na to, by się z nim bliżej zapoznać.
Smart home – co to jest inteligentny dom?
Termin “inteligentny dom” stosowany jest na określenie budynków, które wykorzystują nowoczesne systemy informatyczne oraz instalacje działające automatycznie w oparciu o zaprogramowane przez użytkownika parametry. Jeśli ktoś oczekuje, że słowo “inteligentny” oznacza w tym wypadku “rozumny”, może się rozczarować. Zarazem technologie związane ze sztuczną inteligencją są w tej branży obecne. W przyszłości mogą mieć zresztą powszechny charakter i pełnić o wiele większą rolę niż dziś. Póki co systemy smart home nie są jednak na tyle zaawansowane, by całą kontrolę nad domową automatyką sprawowała SI. Zarządzanie smart home to wciąż domena człowieka.
W praktyce inteligentne urządzenia smart tworzą zintegrowaną i zautomatyzowaną sieć, ułatwiającą funkcjonowanie w domu, poprawiającą bezpieczeństwo i komfort, a do tego zapewniającą użytkownikowi oszczędności i różnego rodzaju inne korzyści. Systemy tego typu cechuje:
- nowoczesność – smart home oferuje najnowsze, najbardziej zaawansowane rozwiązania dla domu;
- modułowość – zestaw smart home w każdym domu może być inny i to inwestor wybiera, które elementy systemu chce u siebie zamontować;
- programowalność – zadania home smart można dowolnie konfigurować pod własne potrzeby i upodobania;
- automatyka – po zaprogramowaniu i ustawieniu pożądanych parametrów, system smart działa bezobsługowo, bez ingerencji człowieka;
- łatwość zarządzania – choć systemy smart mogą być dość skomplikowane, ich użytkowanie i sterowanie jest komfortowe i proste, m.in. dzięki wykorzystaniu aplikacji na urządzenia mobilne.
Sercem systemu smart home jest centrala sterująca. To ona pozwala połączyć ze sobą wszystkie urządzenia inteligentnego domu. Zbiera również dane z czujników i daje kontrolę nad całą instalacją. Możliwy jest jednak także montaż systemu zdecentralizowanego (rozproszonego). W takim wypadku poszczególne instalacje działają autonomicznie, niezależnie od siebie. Każdy system należy wówczas osobno skonfigurować, w czym może pomóc doświadczony elektryk w Londynie.
Systemy smart home są ucieleśnieniem idei Internetu Rzeczy, w której różnego rodzaju urządzenia tworzą sieć użytkową i wzajemnie się miedzy sobą komunikują. Użytkownik ma dzięki temu lepszą kontrolę nad tym, co dzieje się w domu i jakie są w nim warunki. Może też zarządzać urządzeniami w sposób zdalny.
Więcej na temat koncepcji internetu rzeczy możesz przeczytać artykule: Co to jest internet rzeczy?
Jakie korzyści daje smarthome?
Domowa automatyka smart może być wykorzystana na wiele różnych sposobów. Dużo zależy od potrzeb i inwencji mieszkańców, a także dostępnych na rynku rozwiązań. Zasadniczo systemy smart home instalowane są przede wszystkim z trzech głównych powodów, którymi są:
- poprawa bezpieczeństwa domu i jego mieszkańców
- poprawa komfortu użytkowania mieszkania
- oszczędności i ograniczenie kosztów
W kwestii bezpieczeństwa chodzi tu przede wszystkim o różnego rodzaju systemy alarmowe i zabezpieczające, które zbierają dane z czujników i alarmują użytkownika (lub odpowiednie służby), gdy dzieje się coś niepokojącego. Urządzenia tego rodzaju mogą same reagować, zapobiegając wypadkom, np. w przypadku zalania poprzez odcięcie prądu do gniazdek i wzbudzenie sygnału alarmowego.
Jeśli chodzi o poprawę komfortu, urządzenia smart do domu ułatwiają i uprzyjemniają codzienne funkcjonowanie w mieszkaniu. Przykładem tego rodzaju podejścia jest automatyczny system rolet, które można zaprogramować tak, by same opuszczały się lub odsłaniały o określonej porze. Funkcję tę spełnia również instalacja audio/video, np. system multiroom czy kino domowe z zaprogramowanymi ustawieniami. Zestaw smart home może dostosowywać temperaturę barwy i natężenie oświetlenia do pory i otoczenia, pozytywne wpływając na samopoczucie mieszkańców, ich zdrowie oraz poczucie komfortu.
Dla wielu najbardziej istotne są jednak kwestie związane z lepszym zarządzaniem energią, bardziej ekonomicznym zużyciem gazu, prądu i wody, czyli oszczędzaniem. Inteligentne urządzenia smart potrafią same wyłączać wentylację i klimatyzację, gdy użytkownik otworzy okna lub drzwi na balkon czy taras. Obniżą temperaturę w pomieszczeniach, gdy mieszkańcy opuszczą dom. Zadbają o to, by odłączyć od sieci elektrycznej nieużywane urządzenia. Wyłączą światło, gdy właściciel lokalu o tym zapomni. W efekcie tego rodzaju działań, budynki z instalacjami smart home pozwalają ograniczyć koszty użytkowania domu o kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt procent.
Warto podkreślić, że system smart home to nowe możliwości dla mieszkańców. Dom zyskuje nowe funkcjonalności, zapewniając wyższy standard życia. Sporą zaletą jest możliwość konfiguracji systemu pod indywidualne potrzeby. Właściciel smart home ma pełną kontrolę nad wszystkimi instalacjami. Co więcej, może zarządzać nimi w sposób zdalny. Wiele zadań można zautomatyzować, dzięki czemu system może działać wręcz bezobsługowo, bez udziału człowieka. To pozwala zaoszczędzić czas i skupić się na codziennym życiu.
Smart home to nie tylko korzyści. Systemy inteligentnego domu mają też ciemne strony. Zarówno o plusach, jak i minusach tego rodzaju instalacji piszemy w tekście: Czy systemy smart home mają wady i jakie są ich zalety?
Jaki system smart home wybrać?
Systemy inteligentnego domu można zasadniczo podzielić na dwa rodzaje: systemy przewodowe i systemy bezprzewodowe.
W przypadku postawienia na okablowanie należy pamiętać o dobrym rozplanowaniu instalacji i przemyśleniu inwestycji na jak najwcześniejszym etapie budowy lub remontu mieszkania. Kable zasilające i kable ethernet trzeba bowiem poprowadzić przez całe mieszkanie. To rozwiązanie jest oczywiście bardziej kosztowne i pracochłonne, ale zarazem jest mniej awaryjne, zapewnia większe możliwości i lepszą kontrolę nad sterowaniem smart home.
Sieci bezprzewodowe bazują przede wszystkim na technologii WiFi, Bluetooth, ZigBee i Z-Wave. W tym wypadku urządzenia, zwłaszcza czujniki, zazwyczaj działają na baterie. Należy się liczyć z koniecznością okresowej wymiany tych źródeł zasilania. System bezprzewodowy nie jest zatem równie bezobsługowy co system przewodowy. Jednocześnie bezprzewodowy smart home łatwo rozbudowywać, modyfikować i montować. Jest też komfortowy w użytkowaniu. Im więcej urządzeń bezprzewodowych, tym jednak większe obciążenie całej sieci, co też może rodzić pewne problemy (np. zakłócenia w przesyle danych).
Oba systemy mają więc swoje wady i zalety. Wybór odpowiednich rozwiązań najlepiej przedyskutować ze specjalistą z branży, który doradzi co najlepiej będzie spełniać potrzeby i oczekiwania inwestora. Istotna jest zarazem odpowiedź na pytanie: jaki system smart home wybrać? Na rynku istnieje szereg rozwiązań, które klient ma do wyboru. Brak wspólnego standardu sprawia, że decydując się na system smart jednego producenta, będziemy musieli zrezygnować z możliwości, jakie dają urządzenia innej marki. Niektóre firmy z branży, np. Fibaro, tworzą w ten sposób własne ekosystemy bazujące na autorskich urządzeniach.
Z jednej strony jest to wygodne, gdyż nie trzeba się martwić kompatybilnością. Użytkownik ma też pewność niezawodności systemu. Z drugiej strony oznacza to ograniczenie się do produktów tylko jednej marki. Jeśli na rynku pojawi się jakieś atrakcyjne urządzenie dostępne u konkurencji, trzeba będzie poczekać aż nasz producent również opracuje podobny sprzęt i wprowadzi go na rynek. Na szczęście istnieją niezależni dostawcy, który dbają o to, by ich produkty współpracowały z różnymi platformami. Do najbardziej popularnych należą:
- rozwiązania zgodne z Google Home
- rozwiązania zgodne z Amazon Echo
- rozwiązania zgodne z Apple HomeKit
- rozwiązania zgodne z IFTTT
Kwestię wyboru systemu należy drobiazgowo przeanalizować, upewniając się, czy decydując się na konkretne środowisko dostaniemy dokładnie to, czego chcemy.
Warto przy okazji podkreślić, że inteligentnym domem można zarządzać na kilka sposobów. Po pierwsze, możemy to robić ręcznie, korzystając z paneli sterujących systemem. Po drugie, może nam do tego służyć odpowiednia aplikacja na urządzenia mobilne takie jak smartfony, co pozwala zdalnie kontrolować urządzenia smart w domu (możliwa jest także obsługa przez przeglądarkę). Trzecia opcja to coraz bardziej popularne sterowanie głosowe (czyli np. smart home for Alexa czy smart home Google Assistant).
Aby wybrać system smart home warto wiedzieć na czym opierają się i jak funkcjonują technologie inteligentnego domu. Ten właśnie temat omawiamy w tekście: W jaki sposób działają systemy inteligentnego domu?
Urządzenia smart home do domu
Inteligentne urządzenia smart mają szerokie zastosowanie. Ogrzewanie, oświetlenie, monitoring, multimedia – to tylko kilka obszarów, w których są wykorzystywane. Instalację smart mogą tworzyć zarówno pojedyncze urządzenia, jak i całe zestawy. Domowa automatyka może być bardzo rozbudowana. Inteligentny dom tworzą między innymi:
- Programatory oświetlenia – systemy zarządzania światłem, jego natężeniem, barwą, czasem uruchamiania się, inteligentne żarówki
- Programatory ogrzewania – systemy zarządzania ogrzewaniem, termostaty
- Programatory zużycia prądu – systemy zarządzania energią elektryczną
- Programatory klimatyzacji
- Systemy monitoringu – kamery, alarmy, domofony, videodomofony
- Inteligentne głośniki i urządzenia do sterowania za pomocą komend głosowych
- Czujniki – zalania, temperatury, otwarcia okien, ruchu, gazu, dymu
- Sprzęt AGD
- Gadżety
- Roboty, np. roboty odkurzające
- Zautomatyzowane rolety, zasłony zewnętrzne i wewnętrzne
- Zautomatyzowane bramy wjazdowe i garażowe, drzwi
- Inteligentne gniazdka
- Inteligentne systemy nawadniania
Lista urządzeń smart na tym oczywiście się nie kończy. Rynek sprzętu do inteligentnych domów dynamicznie się rozwija i co roku powstają nowe produkty i sposoby wykorzystania technologii smarthome.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat urządzeń wykorzystywanych w instalacjach smart home? Sprawdź nasz artykuł: Jakie są elementy inteligentnego domu i jakie technologie smart home wybrać?
Smart home – od czego zacząć i jak stworzyć inteligentny dom?
Inwestycja w smart home powinna być dobrze przemyślana, jako że nie należy do najtańszych i może mieć spory wpływ na użytkowanie mieszkania i codzienne życie. Właśnie dlatego warto zacząć od analizy tego, jakie systemy są nam potrzebne i na co home smart ma nam pozwalać.
Kolejny krok to przygotowanie projektu instalacji inteligentnego domu. Od dobrego rozplanowania okablowania, rozłożenia czujników i innych elementów smart systemu zależy to, jak komfortowe będzie późniejsze użytkowanie instalacji. Ułatwi to również ewentualną rozbudowę i pozwoli podejść do tematu modułowo. Uporządkowanie w tej kwestii to również mniejsza awaryjność i prostsze serwisowanie systemu w razie wystąpienia problemów. Na etapie projektowania dobrze przemyśleć kwestię tego, jaki system smart home chcemy wybrać – czy wolimy bezprzewodowe rozwiązania, czy przewodowe; czy odpowiednie będzie środowisko Google Home, czy jednak inny ekosystem będzie lepszy.
Warto podkreślić, że o ile najprostsze systemy bezprzewodowe można założyć samemu, projektowanie i montaż bardziej złożonych zestawów smart home dobrze powierzyć profesjonalistom, którzy kompleksowo przygotują i skonfigurują całą instalację pod klienta. Niezależnie od tego, czy montaż przeprowadzamy samodzielnie, czy wynajmujemy do tego celu firmę, należy liczyć się ze sporymi kosztami. Ile kosztuje smart home? Trudno podać dokładne kwoty, jako że wiele zależy od charakteru całego systemu, liczby urządzeń, wielkości domu i wielu innych czynników. Najprostsze akcesoria smart to wydatek kilkudziesięciu złotych w Polsce lub w funtów w UK i w Londynie. Rozbudowany zestaw smart home może jednak kosztować kilkanaście, a nawet i kilkadziesiąt tysięcy złotych. Codzienny komfort, nowe funkcjonalności i płynące z instalacji oszczędności najczęściej są tego jednak warte.
O tym, co należy brać pod uwagę przy projektowaniu instalacji smart home, piszemy w artykule: Projekt inteligentnego domu – jak zaplanować i przeprowadzić?